Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’yi başlatmasının üzerinden tam 106 yıl geçti. Tarihî yolculuk, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı sürecin miladı olarak kabul ediliyor.İŞGAL ALTINDA BİR VATAN VE MÜCADELE KARARIMondros Mütarekesi’nin 30 Ekim 1918’de imzalanmasının ardından Anadolu toprakları işgale uğradı. İzmir’i Yunanlar, Adana’yı Fransızlar, Konya ve Antalya’yı İtalyanlar işgal etti. Urfa, Maraş, Antep, Merzifon ve Samsun’a ise İngiliz askerleri konuşlandı. 13 Kasım 1918’de İngiliz donanması İstanbul’a demir attı.Yıldırım Orduları Grup Komutanı olan Mustafa Kemal Paşa, 3 Kasım 1918'de İstanbul’a döndü ve vatanın kurtuluşu için harekete geçti.
SAMSUN’DAKİ GERGİNLİK VE MUSTAFA KEMAL’İN GÖREVİSamsun ve çevresinde Rum çeteleri İngilizlerin desteğiyle kargaşa çıkarmaya başladı. Bu durum, Mondros Ateşkesi'nin 7. maddesine dayanılarak bölgenin işgaline zemin hazırlıyordu. İngilizler, İstanbul Hükümeti’ne nota vererek Rumlara yapılan saldırıların durdurulmasını talep etti.Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu Müfettişi olarak bölgede asayişi sağlamakla görevlendirildi. 16 Mayıs 1919’da Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan ayrıldı ve 19 Mayıs’ta Samsun’a ulaştı.
REJİ İSKELESİ’NDEN ATILAN TARİHİ ADIMSamsun’daki tüm iskeleler Ruslar tarafından bombalanmıştı. Ayakta kalan tek iskele, Fransızlara ait Reji İskelesi idi. Mustafa Kemal ve silah arkadaşları Samsun’a bu iskeleden ayak bastı. Bu gelişme İngilizleri tedirgin etti. 6 gün sonra, 25 Mayıs’ta Havza’ya geçen Mustafa Kemal Paşa, burada önemli adımlar attı.HAVZA’DA İLK PROTESTO MİTİNGİ YAPILDIMustafa Kemal Paşa’nın ikinci durağı Havza oldu. İzmir’in işgalini protesto etmek amacıyla ilk miting düzenlendi. Paşa, burada 18 gün kalarak Milli Mücadele hazırlıklarını sürdürdü. İngiliz baskısı nedeniyle görevden alındı ve Havza’dan sivil olarak ayrıldı.
MİLLİ MÜCADELE TÜM ANADOLU’YA YAYILDIMustafa Kemal’in Samsun’dan yaktığı kurtuluş meşalesi Amasya, Erzurum ve Sivas’ta da yakıldı. Mücadele, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanıyla taçlandı. Bu yıl Cumhuriyet, 102. yaşını kutluyor.“SAMSUN, MÜCADELENİN İLK ADIMIYDI”Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan, sürece ilişkin değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı: "Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları büyük bir mücadele başlatmak üzere şehrimiz Samsun’umuza şerefli adımını atmıştır. Milli Mücadele döneminde teslim olan bir ülke tablosu var. Büyük bir savaş, 4 yıl sürdü ve bu 4 yıl süren savaşta nüfusumuzun neredeyse dörtte birini kaybettik. Şehit verdik, 1 milyona yakın askerimiz şehit ve gazi oldu."
“HALKIN NABZINI SAMSUN’DA YOKLADI”Prof. Dr. Çağlayan, Atatürk’ün halkı ikna sürecine de değinerek şunları söyledi: "Mustafa Kemal Paşa, öncelikle halkı ikna etmek için özellikle Samsun’da bunun ilk denemelerini yapmıştır, yani halkın nabzını yoklamıştır. Büyük inkılapları gerçekleştiren Mustafa Kemal Paşa, bu inkılapların tutup tutmayacağını ya da toplumun kabul edip etmeyeceğini, milletimizin hazırbulunuşluğunu ölçerek bu inkılapları gerçekleştirmiş ve bu çerçevede de Samsun onun için bir ilk uygulama olmuştur."
“MİLLİ MÜCADELE RUHU CANLI TUTULMALI”Milli Mücadele’nin temelinde üretim, bağımsızlık ve dayanışma olduğuna dikkat çeken Çağlayan, şu mesajı verdi: "Her Türk, Türk milletinin ve devletinin bağımsızlığı konusunda son derece teyakkuz halinde olmalıdır. Aynı zamanda ülkemizin aydınlık geleceği için dayanışma halinde olma konusunda hassas olmalıdır. Yine üretken olmalıdır. Milletler, eğer üretmezse, çalışmazsa yok olmaya mahkumdur. Atatürk sevgisi, silah arkadaşlarına sevgi, şehitlerimize, gazilerimize hürmet, bütün bunlar tabii ki Milli Mücadele ruhunun özünde yer alması gereken değerlerdir."

Anadolu Ajansı







