AB'nin Hurda Araç Yasası Türkiye'yi Derinden Etkileyecek

Avrupa Birliği’nin 2026 yılında yürürlüğe koymayı planladığı “Hurda Araçlar” düzenlemesi (ELV), Türkiye’nin otomotiv üretimini, ihracatını ve ikinci el araç piyasasını doğrudan etkileyecek. Yeni kurallar, geri dönüştürülebilirlik ve dijital takip sistemlerini zorunlu hale getirecek.

AMAÇ: KAYITSIZ HURDA ARAÇLARIN ÖNÜNE GEÇMEK

Avrupa Komisyonu tarafından 2023’te sunulan yasa taslağı, her yıl Avrupa’da hurdaya çıkan yaklaşık 6,6 milyon aracın çevreye zarar vermeden geri kazanılmasını hedefliyor. Belgesiz ihracatın önüne geçilmesi ve atıkların kontrollü bertarafı planlanıyor.

YENİ ARAÇLARA SERTİFİKA ZORUNLULUĞU GELİYOR

Yasa kapsamında pazara sunulacak her yeni aracın “geri dönüştürülebilirlik sertifikası” taşıması gerekecek. Üreticiler, aracın söküm süreçlerini ve içerdiği malzemeleri belgelendirmek zorunda olacak. Kurşun, cıva, kadmiyum gibi zararlı maddelere karşı katı sınırlamalar uygulanacak.

DİJİTAL ARAÇ PASAPORTU SİSTEMİ GELİYOR

Taslağın 25. maddesiyle birlikte, her araca “Dijital Araç Pasaportu” zorunluluğu getirilecek. Bu sistemde aracın üretim materyalleri, bakım geçmişi, sahip değişiklikleri ve hurdaya ayrılma tarihi gibi bilgiler yer alacak. Avrupa genelinde ortak veri tabanı üzerinden izleme yapılacak.

TÜRKİYE BU YASADAN NEDEN DOĞRUDAN ETKİLENECEK?

Türkiye, AB ile Gümrük Birliği içinde yer aldığı için bu düzenlemeye uyum sağlamak zorunda kalacak. 2025 itibarıyla Türkiye’nin otomotiv ihracatının %72’si AB ülkelerine yapılıyor. Yeni yasa ile Türk otomotiv üreticilerini bekleyen zorunluluklar:

• Sertifikasız araçlar AB’ye ihraç edilemeyecek.
• Üretimde dijital pasaport sistemine geçilecek.
• Kimyasal içerikler konusunda tam şeffaflık sağlanacak.
• Hurda araç yönetimi ve mevzuat yeniden düzenlenecek.

ARAÇ SAHİPLERİNİ NASIL ETKİLEYECEK?

Yeni düzenleme yalnızca üreticileri değil, araç sahiplerini de ilgilendiriyor:

• İkinci el araç ihracatında dijital pasaport zorunluluğu nedeniyle satışlar zorlaşabilir.
• Eski araçların bakım maliyetleri artabilir.
• Hurda teşvikleri ve vergi düzenlemeleri gündeme gelebilir.
• Muayenelerde çevre kriterleri daha fazla önem kazanabilir.

HANGİ ARAÇLAR HURDA STATÜSÜNE GİREBİLİR?

Henüz tam listelenmemiş olsa da risk altında olan araçlar şunlar:

• Euro 3 ve altı emisyon standartlarına sahip eski araçlar
• Sertifikasız ithal ikinci el araçlar
• Dijital pasaport entegrasyonu yapılamayan modeller
• Tehlikeli kimyasal içeren otomobiller

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİ VE SÜREÇ

Avrupa Parlamentosu, Komisyon ve Konsey arasında müzakere edilen yasa taslağının 2026-2027 yılları arasında yürürlüğe girmesi bekleniyor. Uygulama adım adım hayata geçirilecek.

TÜRKİYE İÇİN ÖNEMLİ BİR DÖNÜŞÜM SÜRECİ

Yeni ELV düzenlemesi, Türkiye için hem risk hem de fırsat barındırıyor. Uyum sürecinin başarıyla tamamlanması, ihracatın sürdürülebilirliğini sağlayabilir. Aksi durumda, üreticiler ve kullanıcılar ekonomik kayıplarla karşı karşıya kalabilir.

sozcu.com.tr