Deniz Gezmiş ve Arkadaşları Neden İdam Edildi?

Türkiye’nin yakın siyasi tarihine damga vuran isimlerden Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 6 Mayıs 1972’de Ankara Merkez Kapalı Cezaevi’nde idam edildi. “Üç fidan” olarak anılan bu üç devrimci liderin yaşamı ve neden idam edildikleri her yıl yeniden gündeme geliyor.

DEVRİMCİ MÜCADELENİN SEMBOLÜ: DENİZ GEZMİŞ

1947 yılında Ankara’da doğan Deniz Gezmiş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisiydi. 1968 öğrenci hareketlerinin önde gelen isimlerinden biri olan Gezmiş, ABD karşıtı protestolar ve üniversite eylemleriyle tanındı. Gençlik mücadelesinde aktif rol alarak Türkiye’deki devrimci hareketin simgesi haline geldi.

THKO’NUN KURUCULARINDAN: HÜSEYİN İNAN

1949 doğumlu Hüseyin İnan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde eğitim gördü. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun (THKO) kurucularından biri olan İnan, örgütün ideolojik altyapısını oluşturan isimdi. Marksist-Leninist düşüncenin Türkiye koşullarına uygulanması konusunda teorik çalışmalarıyla öne çıktı.

YOL ARKADAŞI: YUSUF ASLAN

1947 Yozgat doğumlu olan Yusuf Aslan, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencisiydi. THKO içerisinde aktif görev alan Aslan, Gezmiş ve İnan ile birlikte örgütün birçok eyleminde yer aldı. Silahlı mücadeleye katılan isimler arasında öne çıkan bir başka önemli figürdü.

NEDEN İDAM EDİLDİLER?

Türkiye’de 1960 darbesi sonrası yaşanan siyasi gerilim, 1970’li yıllarda gençlik hareketlerinin radikalleşmesine zemin hazırladı. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 1970 yılında kurulan Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu çatısı altında silahlı mücadeleye başladı.

1971'de Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne ve bazı banka şubelerine yönelik eylemlerin ardından, üçlü hakkında “anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs” suçlamasıyla arama kararı çıkarıldı. Aynı yıl içinde yakalanan Gezmiş, İnan ve Aslan, Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından Türk Ceza Kanunu’nun 146. maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldı.

Karar, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylandı. 6 Mayıs 1972 sabahı, Ankara Merkez Cezaevi’nde idam edildiler.

Haber Merkezi