TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Samsun Temsilcisi ve Samsun Üniversitesi (SAMÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Yiğitalp Kara’nın yürütücülüğünde; Samsun Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Veli Yavuz ve Missouri Üniversitesi’nden Prof. Dr. Anthony R. Lupo’nun katkılarıyla Samsun ilinde kentsel ısı adası etkisine dair kapsamlı bir çalışma gerçekleştirildi.Araştırma Samsun kent merkezinde 2014 ve 2023 yılları arasındaki değişimi incelendi. Çalışma Google Earth Engine üzerinde Landsat 8 verileri kullanılarak yürütüldü.YAPILAŞAN ŞEHİRDE YÜKSELİYORÇalışmada 2014 ve 2023 yıllarına ait uydu verileri karşılaştırıldığında, Samsun’da özellikle yapılaşmanın yoğun olduğu bölgelerde yüzey sıcaklıklarının artmış olduğu gözlemlendi. 2014 yılında ortalama 25,3 santigrat derece olarak ölçülen yapılaşmış alanlardaki yüzey sıcaklığı, 2023 yılında 31,4 santigrat derece seviyesine yükselerek ve yaklaşık 6,1 santigrat derecelik bir artış gösterdi.
Çalışma Yürütücüsü ve Başyazarı Yiğitalp KaraBu artış sanayi bölgelerinde çok daha belirgin hale geldi. Söz konusu alanlarda 2014 yılında 27,5–30,0 santigrat derece aralığında ölçülen sıcaklıklar, 2023 itibarıyla 39,8–41,2 santigrat derece seviyelerine ulaşmış ve yaklaşık 10 santigrat derecelik bir artış kaydedildi.ORMANLARDA DÜŞÜK SEVİYEDEBuna karşılık, ormanlık alanlar ve geniş parklar gibi doğal yeşil alanlardaki sıcaklık değişimi oldukça sınırlı kaldı. Bu bölgelerde 2014 yılında 20,7 santigrat derece olan ortalama yüzey sıcaklığı, 2023 yılında yalnızca 21,5 santigrat dereceye yükseldi ve böylece 0,8 santigrat derecelik sınırlı bir artış gözlemlendi.Benzer şekilde su yüzeylerinde önemli bir değişim meydana gelmedi. 2014 yılında 22,4 santigrat derece olan ortalama sıcaklık, 2023 yılında 22,9 santigrat dereceye çıktı.Elde edilen veriler, şehirleşmenin özellikle yapılaşmış ve sanayi bölgelerinde kentsel ısı adası etkisini belirgin biçimde artırdığını, buna karşın doğal yüzeylerin özellikle yeşil alanlar ve su kaynaklarının termal dengeyi büyük ölçüde koruduğunu ortaya koydu.UZMANDAN ÇARPICI AÇIKLAMALARÇalışmanın yürütücüsü ve başyazarı Yiğitalp Kara, “Beton ve asfalt gibi geçirimsiz yüzeyler, gün boyunca güneşten gelen enerjiyi emiyor ve bu ısıyı gece saatlerinde bile salmaya devam ediyor. Bu durum, özellikle yoğun yapılaşmanın ve trafik yükünün fazla olduğu şehir merkezleri ile sanayi bölgelerinde yüzey sıcaklıklarının ciddi oranda artmasına neden oluyor” dedi. Yiğitalp Kara, şehir planlamasında yeşil alanların artırılmasının yalnızca görsel veya rekreatif değil, halk sağlığını korumaya ve kentlerin iklim değişikliğine karşı direncini artırmaya yönelik hayati bir adım olduğunu ifade etti.Cemil Ciğerim
