İran’a ambargoyu kabul etmek mümkün değil ama kendisini dünyanın sahibi gibi gören zihniyet istediği gerekçeyle istediği ülkeye ambargo ilan edebiliyor.
Bir ülkenin bir ülkeyi çeşitli sebeplerden protesto etmesi ya da o ülkeye ambargo uygulaması kabul edilse bile bunu bütün ülkelerden istemesi doğru değildir. Çünkü dünyada düzeni sağlasın ve bu tür kararları alsın diye kurulmuş Birleşmiş Milletler (BM) diye bir kuruluş var. Bu kuruluş ne kadar adildir? Ne kadar sorun çözer? Ne işe yarar hepimizin malumu ama bu kurum yine de var.
Bizim, İran ile, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 17 mayıs 1639 da imzaladığımız Kasr-ı Şirin anlaşmasıyla belirlenmiş sınırlarımız var. İran ile dönem dönem sorunlar yaşasak da o tarihten sonra sınır problemimiz hiç olmamış. Hatta Osmanlı’nın son döneminde bütün dünya bizden bir parça koparmaya çalışırken bile İran ile sınır sorunu yaşamamışız.
İran’da 40 milyona yakın Azeri Türk’ünün yaşadığını düşündüğümüzde ve emperyalistlerin bölgemizdeki yeni dizayn çalışmalarını da bildiğimiz için biz her halükarda İran’a sahip çıkmalıyız.
Ve çıkıyoruz da uluslararası arenada birçok konuda İran’a desteğimiz de herkesin bildiği bir gerçek.
İran ile coğrafyamızda örtülü bir güç mücadelesi içinde olduğumuz herkes tarafından biliniyor.
Evet öyle bile olsa o başka birşey bu başka birşey bizim İran’a ambargoya ahlaki açıdan da karşı çıkmamız gerekiyor. İran bizim sınır komşumuz ve doğalgaz ve petrol tedarikçilerimizden birisi.
İran ile 2017 yılı verilerine göre 10.7 milyar dolar civarında ticaret yapmışız. Biz, İran’dan ağırlıklı petrol ve doğalgaz olmak üzere 7.5 milyar dolarlık ithalat yapmışız. Buna karşılık ise İran’a altın, otomotiv yan sanayi ürünleri, çelik profil ve çeşitli ürünler ihraç ediyoruz. Bizim ihracat rakamımız ise 3.2 milyar dolar civarında, yani İran’dan aldığımız ürünün yarısı kadar ürün satabiliyoruz.
Biz, İran’a uygulanacak ambargoyu bizim için fırsata çevirebiliriz.
Nasıl mı? ülkemiz imalat sanayi malum olduğu üzere sıkıntılı bir süreçten geçiyor. Üretime ara veren firmalardan, kapanan firmalara hepsi hepimizin malumu. Biz, üreticimize yeni pazarlar bulamazsak 2019 yılı bu yıldan daha sıkıntılı geçebilir. Biz, bir çalışma yapıp İran’ın ihtiyacı olan ya da ambargodan dolayı İran’ın ihtiyaç duyacağı ürünleri tespit edip bu ürünleri üretip ihraç edebiliriz.
Hem üretime ara veren firmalarımız çalışmaya başlar hem de kapasite düşürmeye giden firmalar normal üretimine geri döner. Bunun için hükümet ivedilikle bir çalışma yapmalı ve İran’ın ihtiyaçları tespit edilmeli. İran’a ihracatımızı yüzde yüz artırsak aldığımız petrol ve doğalgaz ücretini karşılarız.
Yani bir nevi trampa yaparız hem de aramızda para transferi olmamış olur.
Evet, umarız uyarımız dikkate alınır, umarız bu çalışma ivedilikle yapılır da komşumuza uygulanan ambargoyu bizim için fırsata çeviririz. Hem komşumuza yardımcı olmuş oluruz hem de üreticimizin Pazar payına katkı verir kazanç elde ederiz. En kazançlı ticaret komşuyla yapılan ticarettir ki bu ticaretin maddi yönünün yanında ilişkilerin gelişmesine de katkı vereceği için bu çok yönlü bir kazanç olacak demektir.