Pandemi bütün dünyayı adeta karantinaya aldı. Bütün dünyada büyük ölçüde üretim durdu ancak gıda ve temizlik maddeleri üreten firmalar ve satanlar için bu süreç fırsatın kendisi oldu. Tabi bu çok sınırlı sayıda işletme için geçerli bir durum olduğu için işletmelerin ekseriyeti sıkıntı yaşamaktadır.
Ülkemiz ekonomisi zaten uç uca dönüşüyordu. Hal böyle olunca işletmelerimizin çoğunluğu da uç uca dönüşüyordu. Bu süreç ekonomimizi çok sarstı. Süreç sonunda ülkemiz korkarız ki ekonomik olarak çok ciddi sıkıntılara gebe olacaktır.
Ülkemizde işsizlik oranı zaten tehlikeli seviyedeydi ama bu süreç iyi yönetilemezse işsizlik rakamları ikiye katlanma riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Devletimiz gücü nispetinde destekler verdi. Bu desteklerin en önemlisi işverenlerin işçi yükünü kısmen ortadan kaldıran Kısa Çalışma Ödeneği’ydi.
Kısa Çalışma Ödeneği işçiye verildi ve işverenlerin yükü biraz olsun hafifletildi ama iş bununla bitiyor mu? İşverenlerin sadece işçi giderleri mi var? İşletmelerin zorluklar içinde olduğu ortada dururken süreç sonu işletmeleri daha büyük tehlikeler bekliyor olacaktır.
Bazı sektörlerin normale dönmesi epey bir süre alacaktır. Bunlardan bazıları şehir içi ve şehirler arası yolcu taşımacılığı yapanlar, lokanta ve restoranlar, kafeler ve kahvehaneler, diş protez imalatçıları ve turizm sektörü bunlar ilk aklıma gelenler.
Turizme bacasız sanayi denir ve çok ciddi döviz girdisi sağladığımız bir sektördür ve bir nevi cari açığımızı da onlar sayesinde kapatırız. Turizm işletmelerinin işleri zor olacak.
Lokantalar ve restoranlar, kafeler ve kahvehaneler açılsa bile pandemi tedbirleri nedeniyle düşük kapasite ile çalışmak zorunda kalacaklar. Onları da zor günler bekliyor.
Şehir içi ve şehirler arası yolcu taşımacılığı yapan firmalar ve taşımacılar kapasitelerinin yarısı kadar yolcu alacakları için onların durumu da çok zor olacaktır.
Diş protez imalatçılarını da zorlu bir süreç bekliyor. Özellikle kamu ile ihale usulü çalışan laboratuvarlar hastanelerin tam kapasite ile çalıştığı zamanlarda bile uç uca dönüşebiliyorken kapasite düşünce ne yapacaklar. Onların işleri de çok zor olacaktır.
Kısa Çalışma Ödeneği üç aylık süre için uygulanmıştı. Kısa Çalışma Ödeneği yukarıda saydığım sektörlerde ve aklıma gelmeyen eleman maliyeti yüksek olan sektörlerde en az üç ay daha mutlaka uzatılmalıdır. Aksi taktirde ülkemiz çok büyük işsizlik sorunu ile karşı karşıya kalacaktır.
Çünkü başlangıçta işlerin en iyi ihtimal yarı yarıya düşük olacağı hesaplanmaktadır. Bu zorlu süreçte hiç olmazsa işçi yükünün birazı bari işverenin üzerinden alınsın ki, işletmeler ayakta kalmaya çalışabilsin. Aksi taktirde Allah CC göstermesin hem çok ciddi iflaslar yaşanabilir hem de çok ciddi işten çıkarmalar gerçekleşebilir.
Ekonominin toparlanabilmesi, ancak işverenlerin ayakta tutulup işsizlik rakamlarının tutabildiğimiz kadar düşük seviyede tutulmasına bağlıdır diye düşünüyoruz.
Bu süreç çok kişinin canının yanmasına sebebiyet verecektir. Allah CC işverenlerimize ve işini kaybetme riski ile karşı karşıya olanlara yardım eylesin inşallah.