TANSAŞ, 1973 yılında rahmetli İzmir Belediye Başkanı İhsan Alyanak tarafından kuruldu.
Bir “Tanzim Satış” formülü olan TANSAŞ’ın amacı yoksul kesime ucuz et, sebze-meyve yedirmek, kömürü daha ucuza almalarını sağlamaktı.
1973 ve 1977’de yapılan seçimlerde İzmir Belediye Başkanı seçilen İhsan Alyanak bu görevini 12 Eylül 1980 Askeri Darbesine kadar sürdürdü.
TANSAŞ Ege Bölgesi’nde İzmir’in diğer il ve ilçelerinde dar gelirli halkın büyük ilgi gösterdiği Tanzim Satış Mağazası oldu.
1978’de Karadeniz Bölgesi’ndeki 150 belediye tarafından Karadeniz Belediyeler Birliği kuruldu. Birliğe Gümüşhane, Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Sinop’un il ve ilçe belediyeleri üye oldu. Samsun’da ise Samsun il belediyesi üye olmazken, ilçe belediyeleri birlik üyeliğini kabul etti.
Yapılan ilk genel kurulda birliğin merkezinin Ordu olması kararlaştırıldı. Birlik başkanlığına da rahmetli Giresun Belediye Başkanı Orhan Yılmaz seçildi. Başkan Vekilliğine de rahmetli Ordu Belediye Başkanı Kazım Türkmen getirildi.
1980 yılı askeri darbesine kadar faaliyetini sürdüren Karadeniz Belediyeler Birliği’nde önce basın danışmanı olarak göreve başladım. Ardından Genel Sekreter olarak atandım. İki görevi birden yürüttüm.
Ülkede Tüp gaz kuyruğu, Sana yağı kuyruğu vardı, Benzin bulunamıyordu.
Karadeniz Belediyeler Birliği Meclisi İzmir’de başarılı olan Tanzim Satış formülünün Karadeniz’de geliştirilmesi yolunda karar aldı. TANSA kuruldu. Ordu Belediyesi tanzim satışın yapılabileceği bir binayı TANSA için Karadeniz Belediyeler Birliği’ne verdi. TANSA’ya Genel Müdür atanıncaya kadar bu hizmetin birlik tarafından yürütülmesi kararlaştırıldı.
Ordu’daki toptancılarda Sana yağı olmasına karşın karaborsa olarak piyasaya sürülüyordu.
Birliğin parası vardı.
Genel Müdürlüğü aradım. Yetkili kişi stoklarının yağ ile dolu olduğunu söyledi. Telefonla anlaşma sağlandı. Para hesaba havale edildi. Her biri 10 ton olan kamyonlarla Sana yağları birlik üyesi il belediyelerine gitti.
Belediye başkanları teşekkür telefonları açarken “Nereden nasıl buldunuz?” diye sormaktan da geri kalmadı.
TANSA ilk sınavını başarıyla yerine getirdi.
Belediye başkanları memnun, halk memnun kaldı.
Sana yağları halkın mutfağına girdi.
12 Eylül 1980 askeri darbesiyle her şey bitti!
Belediyelerin İstanbul’da sebze ve meyve fiyatlarını düşürmek için kamyonetlerle “mobil tanzim satış” yapmaya başladığını görünce 1970’li yılları hatırladım.
1970’li yıllarda var olmasına karşın karaborsacıların yarattığı “kıtlık” nedeniyle halk yağ, gaz kuyruğuna girmek zorunda kalıyordu.
İzmir Belediyesi buna çözümü TANSAŞ adını verdiği tanzim satış mağazaları ile bulmuştu. Karadeniz Bölgesi’nde de ilk adım TANSA ile atılmıştı.
Şimdi gelinen noktada, “kıtlık” yok “bolluk” var ama fiyatlar “el yakıyor!”
Domatesin, biberin, patlıcanın, soğanın, patatesin yanına yaklaşılamıyor!
Şimdi İstanbul ve Ankara’da “mobil tanzim satış” yöntemi ile ikişer kilodan fazla olmamak üzere satışa başlandı.
Bu yöntem ile çözüm bulunmaz.
Çözüm“üreticiden-tüketiciye” formülünü geliştirerek bulunabilir.