Onur Anıtı, Samsun’un İlkadım ilçesindeki Atatürk Parkı’nda yer alan ve şehrin simgesi haline gelen anıttır.
Mustafa Kemal’in Samsun’a çıktığı noktaya dikilen anıt Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı sayılan bu anı simgelemektedir.
Anıtın heykeli Samsun Valisi Kazım Paşatarafından Samsun halkı adına Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel’e1927 yılında sipariş edildi.
Aynı yıl 19 Mayıs günü kaidenin resmî temel atma töreni yapıldı.
1928 yılında Viyana’da başlayan heykelin yapım süreci 1931 yılında sonlanmış ve heykel kaidesine 29 Ekim 1931 tarihinde dikilmiştir.
Resmî açılışı 15 Ocak 1932 tarihinde yapılarak cumhuriyet tarihinin on üçüncü anıtı, Heinrich Krippel'in ise Türkiye'deki dördüncü anıt çalışması oldu.
Tunçtan yapılmış olan heykelin yüksekliği 4,75 metre, taş blok kaidenin yüksekliği 4,10 metre, tüm anıtın yüksekliği ise 8,85 metredir.
Heykel için 37.000 dolara anlaşılmış, buna ek olarak heykeltıraş Heinrich Krippel'e ise 5.500 dolar ödeme yapıldı.
Samsun'da Mustafa Kemal’e ithafen bir anıt dikilmesi fikri dönemin Samsun Valisi Kazım Paşa tarafından ortaya atıldı.
19 Mayıs 1927 tarihinde ise Kâzım Paşa'nın katıldığı kaidenin temel atma töreniyle de anıtın inşa süreci resmen başladı.
Hamburg’dan Niceavapuru ile taşınan anıtın parçaları 15 Ekim 1931 tarihinde Samsun'a ulaştı.
29 Ekim 1931 tarihinde heykel kaideye monte edildi.
Anıtın resmî açılış töreninin Birinci İnönü Muharebesi zaferinin yıldönümü olan 10 Ocak 1932 tarihinde yapılması düşünülse de hazırlıkların tamamlanamaması nedeniyle ertelendi.
Tören 15 Ocak 1932 tarihinde saat 14.00'da yapıldı.
Cumhuriyet tarihinin on üçüncü anıtı,Heinrich Krippel'in ise Türkiye'deki dördüncü anıt çalışması olananıtın açılış törenine askerî bando, askerî kıta, şehirde görevli kolluk kuvvetleri, dernek ve resmî kurumlar, siyasetçiler, yerel halk ve çevre halkı katılım gösterdi.
Bandonun İstiklal Marşı’nı çalmasının ardından Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in ve Başvekil İsmet İnönü’nün gönderdiği telgraflar okundu.
Ardından dönemin valisiMehmet Salim Beybir konuşma yaparak heykelin açılışını yaptı.
Anıt, günümüzde Samsun'un simgesi hâline gelmiş olup millî bayramlarda il protokolünün saygı duruşunda bulunarak programların başlatıldığı ana durak ve turistlerin ziyaret noktalarından biridir.
Saldırı
3 Şubat 2022 sabahı anıtın bulunduğu Atatürk Parkı'na araçla giren iki kişi, atın arka bacaklarına bağladıkları halatı araçla çekerek anıtı yıkma girişiminde bulundu.
Eylemlerini "Mustafa Kemal Atatürk'ü sevmemeleri ve heykellerine tahammül edemedikleri" şeklinde gerekçelendiren saldırganlar, Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret suçu kapsamında tutuklanarak cezaevine gönderildiler.
Saldırı Türkiye çapında farklı kesimlerce tepkiyle karşılanırken, Samsunlu vatandaşlar da dört gün boyunca anıt çevresinde "saygı nöbeti" tuttular ve "sevgi çemberi" oluşturdular.