Gayrimenkul piyasası son yıllarda fırtınalı bir deniz gibi… Arz-talep dengesi yer yer bozulmuş, ilan sitelerinde "uçuşan" fiyatlar vatandaşın aklını karıştırmıştı. Gerçek olmayan ilanlar, sahte bilgiler ve abartılı fiyatlar, ev kiralamak veya satın almak isteyenler için tam bir keşmekeşe dönüşmüştü. Tam da bu noktada devreye giren yeni bir sistem, sektörde taşları yerinden oynatmaya aday: Emlak İlan Doğrulama Sistemi – kısaca EİDS.
EİDS Nedir, Neden Önemlidir?
Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda hayata geçirilen EİDS, ilan portallarında yayımlanan satılık ve kiralık konut ilanlarının doğruluğunu resmi tapu ve kimlik verileriyle eşleştiren dijital bir sistem.
Amaç net:
- Sahte ilanları engellemek,
- Gerçek mülk sahiplerini ya da yetkili emlakçıları ayırt edebilmek,
- Fiyat manipülasyonunun önüne geçmek,
- Tüketiciyi korumak ve piyasayı şeffaflaştırmak.
Bu sistemle birlikte artık “aynı ev hem satılık hem kiralık görünmesin”, “olmayan ev ilana düşmesin”, “komşudan duyduğum fiyata değil, gerçek belgeye göre hareket edeyim” dönemi başlıyor.
Uygulama Nasıl Çalışıyor?
Emlak ilanı yayınlanmadan önce, mülk sahibi ya da emlakçı kimlik ve tapu bilgilerini e-Devlet sistemi üzerinden doğrulamak zorunda. Doğrulama yapılmayan ilanlar, büyük portallar (örneğin sahibinden, hepsiemlak vb.) tarafından yayına alınamayacak. Böylece, piyasada "hayalet evler", "abartı metrekareler" ya da "aslı olmayan fiyatlar" yer bulamayacak.
Sektör Ne Diyor?
Emlak ofisleri bu sistemi ilk etapta “ek yük” gibi görse de uzun vadede piyasada güven tesis edeceği fikrinde birleşiyor. Gerçekten bu işi yapan ve portföyüne güvenen işletmeler için artık “gürültü” azalmış olacak. Tüketici ise, ilanlara daha fazla güvenle yaklaşabilecek.
Mali Müşavir Gözüyle…
Emlak piyasasının şeffaflaşması, yalnızca alıcı-satıcı güvenliği için değil, kayıt dışı ekonominin daraltılması için de büyük bir adımdır. Gerçek olmayan kiralarla beyan edilen düşük gelirler, vergiden kaçınma çabaları ya da tapuda düşük bedelle gösterilen satışlar gibi uygulamaların önüne geçilmesi; hem vergi adaleti hem de fiyat istikrarı açısından oldukça kıymetlidir.
Sonuç:
EİDS, yalnızca bir teknik düzenleme değil; emlakta güveni yeniden inşa edecek bir sistem değişikliği. Balon fiyatların söndüğü, gerçek ilanların ön plana çıktığı, hem vatandaşın hem devletin kazandığı bir dönem başlıyor. Bu dönüşümde herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Artık sözde değil, belgede emlak konuşacak.
