Karadeniz'de her yıl yeşillerin fındık dalları.
Tıpkı umutlarımız gibi.
Sadettin Çulcu'nun Tercüman gazetesinin logosundaki ''Güneş her gün yeniden doğar, her gün taze bir başlangıçtır'' sözünde olduğu gibi Karadeniz halkı, her yıl Temmuz ayından başlayarak, Eylül ve Ekim aylarına kadar cebine biraz para gireceği umuduyla fındığını satacağı günü bekler.
Umudunu tazeler yani.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, bir önceki yıla oranla yaklaşım yüzde yüz oranında bir artışla 54 lira olarak açıklanan fındık piyasasında umutlar yeniden yeşermişti.
Ve fakat.
Cumhurbaşkanı'nın açıkladığı 54 liraya herkes fındık satamadı maalesef.
Buna rağmen fındık dalda kalmadı belki ama üreticilerin hayal kırıklığı yaşadıkları da bir gerçek.
Dün baktım.
Borsa da fındık fiyatları en yüksek 48
En düşük 44 liraydı.
O da Giresun kalite fındık içindi.
54 lira nerede!
44 lira nerede!
Hadi en düşük fiyatı değil de ortalamayı alalım.
Oda eder 46 lira.
Açıklanan fiyattan 8 lira düşük.
Ve fakat.
Şu gerçeği de kabul edelim.
Piyasa da en düşük 44 lira deniyorsa, gerçekte o fiyat 44 liradır.
Üreticinin 3 aydaki kaybı yüzde 20'ye ulaşmış bile.
Oysa enflasyon yerine durmuyor.
TÜİK'e göre bile fiyatlar bir önceki aya oranla yüzde 3.54 yıllık bazda da yüzde 85.51'e ulaşmış.
TÜFE'ye göre elbette.
Üretici fiyatları endeksi ise yıllık yüzde157,69, aylık ise 7,83 artmış.
Enflasyonla birlikte üreticinin de hayal kırıklıkları katlanarak artıyor.
Fındık üretiminde tekeliz oysa.
Dünyada fındığın yüzde 70 kadarı bizim topraklarımızda üretiliyor oysa.
Fındık ihracatçıları birliğinde bile fiyatların düşmesine gerekçe olarak Avrupa'daki enerji krizi gösteriliyor.
Bir an için bu gerekçeyi kabul edelim.
Ama eskiden de böyleydi.
Toparlanmıştık oysa bir ara.
Sonra ne olduysa oldu.
Piyasa yapıcısı FİSKOBİRLİK devre dışı kaldı.
Zamanın hükümeti TMO'yu, fındık piyasasının yeni yapıcısı olarak ortaya sürdü.
Olmadı tabi.
Bu plan tutmadı yani.
Dün aradığımda Ordulu meslektaşım Murat Gürsoy, TMO'nun piyasa yapabilmek için en az 250 bin ton ürün alması gerektiğini ama bu yıl mesela ancak 110 bin alabildiğini söylüyordu.
Fiyatların düşmesinin bir nedeni de kaynak sorunu elbette.
Para da yok yani.
Kaynak sorunu sadece fındık piyasasını da etkilemedi.
Ayçiçeğinden de benzer sorun yaşanıyor.
Ürün bol çıktı bu sene.
İyi de para verildi ayçiçeğine ama üretici birlikleri, üyelerinin bile ürünlerinin tamamını alamadılar.
Kaynak sorununu kredi alarak aşabilirlerdi belki ancak, yeter miktarda kredi de bulunamadı.
Olan da üreticiye oldu..
