İstanbul-Beykoz bölgesinde 30 Eylül 2018 tarihinde sabah saatlerinde yağan yoğun yağmur sonucu oluşan sel nedeniyle Elmalı, Çengeldere ve Mahmut Şevket Paşa derelerinin taşması ile Elmalı, Tepetarla, Örnekköy, Mahmut şevket Paşa, Ali Bahadır köyleri bölgelerinin ağırlıklı olarak etkilendiği tespit edilmiştir.
1975 yılından bu yana gözlemlediğim bu bölge genel yapı itibarı ile zaman zaman benzer şekilde yağmur almakta ve sel olayları yaşanmaktadır. Bölge halkı genel olarak bahçecilik, seracılık, kısmen hayvancılık yaparak geçimine sağlamaktadır. Geçmiş yıllardan bu yana, genel dokuda; binalar derme-çatma, yığma nitelikte olup mühendislik ve mimarlık hizmetleri alınmadan inşa edilmişlerdir.
Bölgede geniş manada 2b arazisi ve imar barışından yararlanan/yararlanacak bina bulunmaktadır. Arazi yapısı yer yer yüksek heyelan riski taşıyan niteliktedir. Dere içi ormanlık alanlar ve çabucak büyüyen yeşil örtü dere akışını yavaşlatmakta ve sel esnasında köprü ve menfezleri kapatıp dere yatağını da daraltmaktadır.
- Dere yatağının gerek bina yapımı ve gerekse bahçe yapımı için daraltılması, suyun doğal akış yönünün değiştirilmesi;
- Yapılan menfez ve köprülerin kapasitesinin yetersiz oluşu ve su akış yönünü yer yer değiştirmesi;
- Değiştirilen dere yatağına binalar yapılması, bahçe yapılması;
- Dere yatağındaki biriken çerçöp ve ağaçdal parçalarının suyun akışını yavaşlatması durdurması;
- Planlı bir şehirleşme olmadığı için parça parça yapılan alt yapının yetersizliği ve uyumsuzluğu;
Nedenleri ile bölge, bu tür yağmurlar yağdığında her an bir felaket yaşanması olağan durum haline gelmektedir. Her yağan yağmurda bu tür sıkıntılarla karşılaşmamak için;
- Dere yataklarının doğal akış yönünde mutlaka islah ve tahkim edilmesi;
- Köprü ve menfezlerin kapasite ve yönleri yeniden ayarlanması;
- Dere yatağında ve heyelan riski yüksek olan yerlerdeki binaların tasfiye edilmesi;
- Bölge çağdaş bir şehir altyapısı ile donatılması;
- En az 500 yıllık debiyi geçirecek dere yatağı kesiti oluşturulması ve 1000 yıllık debiyi geçirecek taşkın yatağı bırakılması;
Önem arz etmekte olup acilen harekete geçmek gerekmektedir. Bu arada bölge halkı önemli oranda ekonomik kayıplara uğramıştır. Acilen yardım ve desteğe ihtiyaç bulunmaktadır.
Önemli not; bölge gerek 2b arazisi ve gerekse imar barışı ile yasal çerçeveye kavuşmuş/kavuşacak, mühendislik ve mimarlık hizmeti almamış binalardan oluşması en büyük riski oluşturmaktadır. Bir an evvel bölgenin imar planlarına kavuşturularak vatandaşın mimarlık, mühendislik hizmeti almış sağlıklı binalara kavuşması sağlanmalıdır ki, 2b ve imar barışı ile çözüm için çok önemli bir adım atılmıştır.
Benzer şekilde Karadeniz bölgesinde ağırlıklı olarak seller yaşanmaktadır. Çözüm de benzer şekilde olacaktır/olmaktadır…