Dünyada ve Türkiye’deki iklim değişiklikleri etkilerini yer yer gösteriyor. Etkilerin en belirgin olduğu yerlerden birisi de Karadeniz Bölgemiz. Yoğun bir şekilde devam eden yaz yağmurları sellere, heyelanlara, taşkınlara neden oluyor. Zaman zaman fırtına şeklinde yağan yağmurların Karadeniz bölgesinde bugüne kadar görülmemiş yoğunlukta olduğunu; bizzat meteoroloji yetkilileri belirtiyor.
Tedbir alınmalı ve yararlanılmalı…
Demek ki, küresel ısınma ile birlikte iklim değişiklikleri kendisini yavaş yavaş göstermeye başlamıştır. Dünya genelinde bazı bölgelerin çölleşeceği bazı bölgelerinde olduğundan daha fazla yağmur alacağı uzmanlar tarafından belirtilmişti. Türkiye’de genelde bir kuraklık ve yer yer çölleşmeye bir geçiş yaşanırken, özellikle Samsun-Rize arasındaki bölgelerde yağmurların artacağı belirtilmişti.
Bu durum dikkate alınarak bazı çalışma ve planlamaların yapılması gerektiğini özellikle belirtelim.
- Karadeniz bölgesindeki bu normalin çok üzerinde yağan yağmur sularının mutlaka kontrol altına alınması gerekir.
- Bu fazla suyun bir şekilde değerlendirilmesi gerekir. Barajlar, bentlerle tutulup elektrik enerjisi üretiminde, sulamada, spor ve turizm amaçlı olarak kullanılmalıdır. Yine yurdumuzun kurak ve suya ihtiyaç duyan ve duyacak olan bölgelerinde kullanılmak üzere boru hatlarıyla taşıma sistemleri üzerinde çalışılmalıdır. Fazla miktarlar içinde Ortadoğu ülkelerine pazarlanması konusunda projeler üretilmelidir.
- Yerleşim yerleri; su taşkınları, sel ve heyelanlardan etkilenmeyecek, zarar görmeyecek şekilde oluşturulmalı ve gerekirse yer değiştirmeler yapılmalıdır.
Çarşamba’yı sel aldı bir yar sevdim el aldı
Karadeniz bölgesinde seller tarih boyunca her zaman yaşanagelmiştir. Seller, heyelanlar, çoğu zaman çok vahim yaralar açmış; bu nedenle büyük kayıplar verilmiş, göçler yaşanmıştır. Türkülere, ağıtlara konu olmuştur. Karadeniz insanı, iki şeyden çok etkilenmiştir;
Birisi, seller; her sel yaşandığında can ve mal kayıpları ile büyük üzüntüler de yaşanmıştır.
Diğeri, ekonomik olarak geçinemeyen bu insanların gurbet-gurbet dolaşmak zorunda kalmaları ve sevdiklerine kavuşamamış olmalarıdır.
İşte bu iki olay kendisini en güzel şekilde “Çarşamba’yı sel aldı bir yar sevdim el aldı” türküsünde bulmuştur.
Ormanların işletilmesi önemli
Yağışların da etkisiyle Karadeniz bölgesinde ormanlar artıyor…
Son yıllardaki yağmurlardaki artış ve kırsal kesimlerden kentlere göçen insanların boşluğuyla ormanlarda önemli oranda bir artış gözlemleniyor. Hayvan otlakları kendiliğinden bir bir ormanlaşıyor. Mevcut ormanlar da her geçen gün biraz daha görkemini artırıyor.
Ancak, bu durumda ormanların işletilmesi önem kazanıyor ve ekonomiye önemli katkılarının olabileceğini vurgulamak gerekiyor. Dünyanın en büyük kavak ormanının Samsun-Terme, Çarşamba bölgesinde olduğunu özellikle belirtelim.