İyi bilindiği üzere ihbar ve kıdem tazminat dışında da işçinin işverene karşı bir takım tazminat hakları bulunmaktadır. Bunlar kötü niyet tazminatı, iş güvencesi tazminatı, sendikal tazminat, maddi ve manevi tazminat gibi hukuki işlemlerdir. Sırasıyla bakacak olursak;
Kötü Niyet Tazminatı:
Kötü niyet tazminatı 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17 nci maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre; “İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddesi (geçersiz fesih ve itiraz) hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez. 18 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir” hükmü amil kılınmıştır (İşk, 2003: md- 17/ f-6).
Kötü niyet tazminatı iş güvencesinden yararlanamayan belirsiz süreli iş sözleşmesine tabi çalışan işçilerin sözleşmelerinin kötü niyetli olarak işveren tarafından feshedilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Unutulmamalıdır ki, ihbar tazminatından bağımsız bir tazminat türüdür ve doğrudan “dürüstlük kuralı” ile ilgilidir. Diğer yandan iş güvencesi kapsamında olmayanların başvurabileceği bir yol olduğu da bilinmelidir. Nitekim kötü niyet tazminatı 4857 sayılı Kanun’un 17 inci maddesinin altıncı fıkrası, 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 16 ncı maddesi ve son olarak 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 434 üncü maddesinde düzenlendiği görülmektedir.
İş Güvencesi Tazminatı:
İş güvencesi tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21 inci maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre; “İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmazsa işçiye en az dört veya en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur” (İşK, 2003: md-21/f.1). O halde iş güvencesi tazminatı kapsamına 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 inci maddesinin birinci fıkrasına göre çalışan işçiler ile 5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 6 ncı maddesine göre gazeteciler girmektedir. İş güvencesi tazminatıyla ilgili Deniz İş Kanunu’nda ve Borçlar Kanunu’nda bir düzenleme bulunmamaktadır.
* * *
Bir yıl önce, 15 Temmuz 2016 günü bir gece yarısı ülkemizde terör estiren hainler başta milli iradenin tecelli ettiği Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni bombalamak suretiyle halkın üstüne silah doğrultmak ve özellikle savunmasız olan sivil halkı şehit etmekten çekinmemiştir. Geçtiğimiz günlerde idrak ederek kutlandığımız bu mücadelenin timsali olan 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nü kutlar; vatan için canlarını feda eden tüm şehitlerimizi saygı, minnet ve rahmetle anar; gazilerimize de şükranlarımı arz ederim.