Samsun’da futbol mazisi 1909’da kurulan Tenvir-i Efkâr Gençlik Kulübü’ne kadar gitmektedir. 1919’da Samsun İdman Yurdu, 1921’de Ayyıldız İdman Yurdu, 1924’te Zaferi Milli İdman Yurdu, ardından Bafra Kızılırmak İdman Yurdu ve Çarşamba Yeşilırmak İdman Yurdu spor kulüpleri kurulmuştur.
1926’da Zaferi Milli Yurdu, önce Türk Ocağı Şubesi, sonra da Samsunspor adını almıştır.
1960’ların başında başlayan futbol seferberliği sonucu Samsunspor, Akınspor, Ondokuzmayıs Spor, Samsun Galatasaray ve Fener Gençlik spor kulüplerinin birleşmesiyle 30 Haziran 1965 tarihinde Samsunpor kurulmuştur. Renk olarak milli renkleri temsil eden kırmızı beyaz, amblem olarak Atatürk Anıtı seçilmiştir.
1967-68 Sezonu’nda İkinci Lig’i şampiyon bitiren Samsunspor, 1969-70 Sezonu’nda Süper Lig’e çıkmıştır.
Samsunspor Türkiye Süper Ligi’nde 29 sezon mücadele etmiştir. 952 müsabakada 310 galibiyet ve 245 beraberlik alırken, 397 kez de mağlup olmuştur. Ligi iki kez 3 üncü, bir kez 4 üncü ve iki kez de 5 inci sırada tamamlamıştır.
Samsunspor, Karadeniz Bölgesi’nde süper lige çıkan ilk futbol takımıdır. Samsunpor, süper lige 7 kere çıkıp, 7 kez de düşmüştür.
20 Ocak 1989 tarihindeki elim kaza sonucu birçok futbolcusunu yitiren Samsunspor, büyük bir çöküntü yaşamıştır. Bu tarihten sonra kırmızı beyaz renklerin yanına siyah renk de eklenmiştir.
Kırmızı beyazlılar, süper ligde 3 kez gol kralı çıkarmıştır. Tanju Çolak, 1985-86 ve 1986-87 sezonlarında; Serkan Aykut, 1999-2000 Sezonu’nda gol kralı olmuştur.
Samsunspor, alt yapısıyla Türk futbolununa, futbolcu yetiştiren bir okul gibidir. Gerek altyapısından, gerekse keşfettiği futbolcuları yıldız olarak büyük takımlara transfer etmiştir.
1993-94 Sezonu’nda Balkan Kupası’nı alan Samsunspor, iki defa da UEFA Intertoto Kupası’na katılmıştır.
Tanju Çolak, Serkan Aykut, Ertuğrul Sağlam, Cenk İşler, Oktay Derelioğlu, Halil İbrahim Eren Samsunspor’un yetiştirdiği ilk 100’ler arasında giren futbolcularıdır.
2010-2011 Sezonu’nda Süper Lig’e çıkmayı başaran Samsunpor, 2011-12 Sezonu’nda Süper Lig’e veda etmiştir.
Son gelinen noktada Samsunspor’un durumu ortada olup, bu durum sosyokültürel, sosyoekonomik olarak şehri olumsuz etkilemektedir. Karadeniz’in en büyük şehri ve yıldızı olan Samsun’un süper ligde temsil edilemiyor olması bir eksikliktir.
Yönetim istikrarsızlığından dolayı mali kriz yaşayan Samsunpor, Samsun Valiliği tarafından başlatılan kampanya ile şehirde ilgi odağı olmuşsa da, dönemsel olaylar hariç halktan yeterli desteği görememektedir. Öte yandan Samsunpor’a futbolcu kazandıran Bafra ve Çarşamba futbol takımlarının alt yapılarına gerekli önem ve desteğin verilmemesi de futbolcu transferlerinde maliyetleri artırmaktadır. Son olarak Samsun’a gönül veren iş adamlarından bir kısmı hariç yeterli desteğin gelmemesi de takıma olumsuz yansımaktadır.
Tüm bunların dikkate alınarak, Samsunpor’un eskiden olduğu süper ligde top koşturması, şehrin kimliğine güç ve renk katacaktır.