Filistin ve İsrail’in ortasındayer alan Kudüs, her iki devlet tarafından başkent ilân edilmiştir.Tapınak (Siyon) Dağı’nda bulunan Mescid-i Aksa müslümanlarca, Ağlama (Burak) Duvarı yahudilerce ve Kutsal Kabir Kilisesi de hristiyanlarca mukaddes sayılmaktadır.
M.Ö. 2600 yılında Kuzey Samileri tarafından kurulan, eski Kenan Ülkesi’nde yer alan Kudüs, barış şehri olarak da anılır. İslamın ilk kıblesi olan Kudüs’ünYeruşalayim, Jerusalem, Uruşelim, Yerusalim, Makdis, Beyt-ül-Mukaddes, Beytül-Makdis, İlya ve Al-Kudsdiye isimleri bulunur.
I.Seti ve II. Ramses döneminde önemi artan Kudüs, Kral (Hz) Davut zamanında M.Ö. 1049 yılında işgal edilerek, Büyük İsrail Devleti’nebaşkentlik yapmıştır. Kral (Hz) Süleyman, Siyon Tepesi’nde (Doğu Kudüs-Tapınak Dağı-Harem-ül Şerif) başlanılmış yapıyı tamamlayarak, tapınağa adını vermiştir. M.Ö. 922’de Kral (Hz) Süleyman’ın vefatından sonra devlet ikiye ayrıldı. Kuzeyde bulunan Nablus İsrail Devleti M.Ö. 722’de Asur işgaline uğrayarak, halk sürgün edildi. Güneyde bulunan Yahuda İsrail Devleti de M.Ö. 602’de Babil işgaline uğrayarak, Kudüs yakılmış ve halk da sürgün edildi. M.Ö. 516’da Babil İmparatorluğu’nu yıkan Persler, Yahudilere Kudüs’e dönme ve Süleyman Tapınağı’nı yeniden inşa izni vererek, İkinci Tapınak dönemini başlattı.
Perslerin ardından M.Ö. 332’de Makedonların, M.Ö. 198’de Selevkosların, M.Ö. 168’de Hasmoneanların eline geçen şehir, M.Ö. 63’te Roma İmparatorluğu topraklarına katıldı. Öğretilerinden rahatsızlık duyan bir kısım Yahudi, 33 yılında Hz. İsa’yı Roma valisine şikayet ederek, onu (inanışa göre) Siyon Tepesi’nde çarmıha gerdirtti.
70’teki Büyük Yahudi Ayaklanması karşısında şehre giren Roma ordusu Ağlama Duvarı dışında şehriyakıp, yıktı. Yılda bir kez ziyaret izni verilen Yahudiler ikinci kezKudüs’ten sürüldü.
614 yılında Sasanilerin eline geçen şehirde Hristiyanlar katledildi, ancak bir süre sonra şehir yeniden Romalıların eline geçti.
638’deHz. Ömer tarafından fethedilen Kudüs’te Siyon Tepesi’nde Mescid-i Aksa imar edildi. Mescid-i Aksa’nın yanına da 691’de Kubbet-üs Sahra inşa edildi.
Abbasilerin zayıflamasından sonrabölgeye Selçuklular hâkim oldu. Selçukluların ardından bölgede Fatımilerin hâkimiyeti başlamış veşehirde uzun bir süre karışıklık hüküm sürdü.
1099’da başlayan Haçlı Seferleri sonucunda Kudüs, işgal edilerek, Kudüs Krallığı kuruldu. Ancak bir Selçuklu komutanı olan Selahattin Eyyubi 1187’de Kudüs’ü Haçlılar’dan temizleyerek, Eyyübiler Devleti’ni kurdu. 1260’da Mısır’da yaşanan yönetim değişikliğiyle Kudüs, Memlûklu Devleti’nin hâkimiyetine girdi.
28 Aralık 1516’daMemlûk topraklarının Osmanlı hâkimiyetine girmesiyle Kudüs, önemli bir dini merkez haline geldi. Kudüs Barışı olarak adlandırılan dönem 9 Aralık 1917’de Türklerin Kudüs’ten çıkarılmasına kadar sürdü.
24 Temmuz 1922’de Milletler Cemiyeti kararıyla Filistin, Ürdün ve Irak manda yönetimleri İngiltere’yebırakıldı. Kudüs Barışı’nın bozulmasında Birleşik Krallık (İngiltere) ile Şerif Hüseyin’in imzaladığı23 Mayıs 1915 tarihli Şam Protokolü ve Siyonistlerin imzaladığı 2 Kasım 1917 tarihli Balfour Deklarasyonu’nun büyük etkisi oldu.
1830 yılından sonra Kudüs’te planlı bir şekilde artmaya başlayan Yahudi nüfusu 1948’de toplam nüfusun2/3’sine ulaştı. 2007 yılı verilerine göre Kudüs nüfusunun 747.600 olduğu ve bunun 64% ü Yahudi, 32% si Müslüman ve 2% Hristiyanlardan oluşmaktadır.
1948’de İngilizlerin Filistin’den çekilmesiyle 14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti kuruldu. Hemen ardından başlayan Arap-İsrail Savaşı’nda İsrail, Batı Kudüs’ü işgal etti. 1949 Ateşkesi ile Batı Kudüs’ün İsrail’e, Doğu Kudüs’ünde Ürdün’e ait olduğu fiilen kabul edildi. Ancak 1967’de başlayan Altı Gün Savaşı’nda İsrail, Kudüs’ün tamamını işgal etti. BM Genel Kurulu aldığı 1980’deki 242 sayılı ve 2016’daki 2334 sayılı kararlarla 1967 sınırlarını esas alarak, Doğu Kudüs ve diğer işgalleri tanımamakta ve bölgede iki devletli bir çözüm önerilmektedir. Nihayetinde ABD’nin 6 Aralık 2017’deki Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasına karşılık, İslam İşbirliği Teşkilatı 13 Aralık 2017’de İstanbul Deklarasyonu ile Doğu Kudüs’ü Filistin’in başkenti olarak tanımıştır.