Ahıska, Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Ardahan’ın yanında Gürcistan toprakları içinde yer alan vilayetin adıdır. Abastuban, Adigön, Aspinza, Ahılkelek, Azgur ve Hırtız gibi ilçeleri ve bunlara bağlı 200 köyden oluşmaktadır.
Ahıska Atabeyliği, 1578 yılında yapılan Çıldır Savaşı sonrası Osmanlı idaresine geçmiştir. Önce Çıldır Eyaleti’ne bağlı iken, sonra Ahıska Eyaleti olarak yönetimi sürdürmüştür. 1828-29 Osmanlı Rus Savaşı sonrası Rusya’nın işgaline uğramıştır. Başta kendilerini Kafkas Türkleri olarak gören Ahıskalılar, sürgünden sonra Ahıska Türkleri olarak anılmaya başlanmıştır. Kültürel olarak Kars, Ardahan ve Batum’a yakındır. Gürcü kaynaklarında müslümanlaştırılan Gürcüler olarak görüldüğünden Meshet Türkleri olarak geçmektedir.
Ahıska Türkleri, SSCB’nin Karadeniz’in etrafının Türklerden arındırılması politikası kapsamında Gürcü asıllı İçişleri Komiseri Lavrentiy Beriya’nın casusluk ve kaçakçılık yaptığı yönündeki raporu gerekçe gösterilerek, J. Stalin’in emriyle 14 Kasım 1944 tarihinde 91 bin Ahıska Türkü bir anda açık, sefalet ve zulüm altında kapalı vagonlarla sürgün edilmiştir. Sürgün sırasında binlerce kişi ölmüştür. Sürgün sırasında 40 bin Ahıska Türkü de, Sovyet Ordusu’nda askerlik yapmaktaydı. Boşaltılan yerlere Gürcü ve Ermeniler yerleştirilmiştir.
Ahıska Türkleri, bugün 13 cumhuriyetin 264 değişik bölgesinde yaşamaktadır. Rusya’da 28 yerleşim biriminde 70 bin, Kazakistan'da 145 bin, Azerbaycan'da 106 bin, Kırgızistan'da 57 bin, Özbekistan'da 30 bin, Ukrayna'da 18 bin, Türkiye'de 200 bin ve çeşitli ülkelerde 3000 olmak üzere toplamda 629 bin Ahıska Türkü nüfusu mevcuttur.
Fergana’daki şiddet olaylarının akabinde Azerbaycan, Ahıska Türklerine sahip çıkarak, 1989- 93 yılları arasında binlerce Ahıskalıya kucak açmıştır. Bugün Krasnodar’daki Ahıskalılar baskı altında zor şartlarda yaşamak zorunda bırakılmıştır.
Gürcistan Parlamentosu, 2007 yılında Ahıska Türkleri’nin dönmesi yönünde bir yasa çıkarmışsa da somut bir çözüm bulunabilmiş değildir. Gürcistan, göç eden nüfusun 91 olduğunu, ancak dönecek nüfusun ise bunun çok üstünde olmasından dolayı bunu kaldırılamayacağını, öte yandan gelenlerin Ahıska yerine değişik bölgelere yerleştirilmek istenmesi sorunların başında gelmektedir.
Kırım Türkleri ile aynı kaderi paylaşan Ahıska Türkleri bugün sosyal, kültürel ve eğitimle ilgili pek çok sorunları mevcut olup, değişik topraklarda vatansız ve yönetimsiz olarak yaşamak zorunda bırakılmışlardır. Bu konuda Türkiye’nin de sorunu çözecek politikalar üreterek Gürcistan ile bu sorunun bir anda sonuçlanması için politikaları hayata geçirmesi önem arz etmektedir.