İMO'dan ürküten rapor! Atakum için felaket senaryosu
Atakum'daki kıyı erozyonu uzmanlarca mercek altına alındı. Dereköy Balıkçı Barınağı'nın erozyonu başlattığına dikkati çekilen raporda, Kurupelit Yat Limanı'nın doldurulması halinde eşsiz sahillerin yok olacağına vurgu yapıldı.
Samsun'un 19 Mayıs ilçesine inşa edilen Balıkçı Barınağı'nın ardından Atakum ilçesinde kıyı erozyonları meydana gelmeye başladı. Kıyı erozyonları durdurulamazken, İnşaat Mühendisleri Odası(İMO) Kıyı Deniz Uzmanlık Kurulu tarafından Atakum Kıyı oyulmaları ve Kurupelit Yat Limanı Projesi raporu hazırlandı.
HATALI UYGULAMALAR
Raporda Atakum'daki kıyı erozyonları ve Kurupelit Yat Limanı'nın doldurulması sonrası ortaya çıkabilecek tehlikeler ortaya koyuldu.
Dereköy Balıkçı Barınağı'nın erozyonu başlattığına dikkati çekilen raporda, Kurupelit Yat Limanı'nın doldurulması halinde eşsiz sahillerin yok olacağına vurgu yapıldı. Raporu hazırlayan ODTÜ Öğretim Görevlisi Dr. Işıkhan Güler, İMO Samsun Şubesi'nde Başkan Hüseyin Talak'ın katılımı düzenlenen basın toplantında felaket senaryosunu kamuoyuna duyurdu. Güler, "Hatalı uygulamalar sonucunda Türkiye'nin en güzel sahili olan Samsun kumsalı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya" dedi
İMO heyeti, Başkan Deveci ile birlikte Kurupelit Yat Limanı'nda incelemelerde bulundu.
ÇARPICI RAPOR KAMUOYUNA DUYURULDU
Rapor ile ilgili açıklama yapan ODTÜ Öğretim Görevlisi Dr. Işıkhan Güler, "Karadeniz’de Samsun kıyılarında Dereköy Balıkçı Barınağı, Çatalçam mevkiilerinde ve Kurupelit’te hızla kaybolan kıyılarımız mercek altına alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu çevrede kıyı alan kaybı özellikle 1998 yılında tamamlanan Dereköy Balıkçı Barınağına ile hızlanmıştır. Bu kıyılardaki yerleşim merkezleri ve siteler bu hızlı kıyı kaybından büyük ölçüde etkilenmiştir. Evlerin bahçelerine kadar ulaşan kıyı aşınması çok büyük bir tehlike yaratmıştır. Benzer durum Karadeniz, Karasu kıyılarında da yaşanmıştır. Bölgesel ölçekte yapılması gereken bütünleşik kıyı planlaması olmadan, yanlış tasarlanmış kıyı deniz yapıları ile bu kıyılarda büyük sorun yaşanmaktadır. Bu yörenin kıyı aşınma olayı matematiksel modellemeler ile ön çalışma olarak incelenmiş ve eldeki mevcut verilerle doğrulanmıştır. Bu bilimsel bulgular, sırasıyla yörenin etkin dalga yönleri, etkin kum taşınımı ve kıyı çizgisi değişimi olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler ışığında ileriye dönük tahminler yapılmıştır.Mevcut limanın doldurularak yapılması düşünülen dalgakıran yapısı (Yaklaşık 500m uzunluğunda) matematiksel modellerle yapılan modelleme çalışmaları sonucu kıyı çizgisinin yaklaşık 60 ila 70m erozyona uğrayacağı tespit edilmiştir "dedi.
"KUMSAL ALANLAR YOK OLACAK"
'Kıyı şeridi değişimi sonuçlarını açıklayan Güler, "Kurupelit Yat Limanı’nda yapılması düşünülen mevcut alanın doldurulması ve ön kısmına 500 m uzunluğunda dalgakıran yapısı yapılmasının durumu düzeltmekten ziyade daha da kötü sonuçlara yol açacağı öngörülmüştür. Belediye tarafından yapılması planlanan bu yapının ortaya çıkaracağı imalat maliyeti ve olası kötü senaryolarının doğaya ve kıyı kenarındaki yapılara zarar vereceği, kumsal alanların yok olmasına neden olacağı açıktır.
Mevcut yapının rehabilite edilmesi yönünde öneri olarak, Kurupelit Yat limanın içi belirli dönemlerde taranarak erozyona uğrayan yakın kıyıların bu taranan malzeme ile beslenmesi değerlendirilmelidir" ifadelerini kullandı.
KURUPELİT YAT LİMANINDA İNCELEME
Programın ikinci bölümünde, Kurupelit Yat Limanı'nda Atakum Belediye Başkanı Cemil Deveci ile birlikte bölgeye gelen Samsun Akademik Odalar Birlikteliği Platformu Dönem Koordinatörü Cevat Öncü, İMO Başkanı Hüseyin Talak, Mimarlar Odası Eski Başkanı İshak Memişoğlu, ODTÜ Öğretim Görevlisi Işıkhan Güler ve beraberindeki heyet,
incelemelerde bulundu. İncelemede, Başkan Cemil Deveci'ye bilgi verildi.
ÖNCÜ: ATAKUM'A SAHİP ÇIKALIM
Uyarılarda bulunan SAOB Dönem Koordinatörü Cevat Öncü, "Atakum İlçe sahilimiz, Atakum ilçe sınırları içinde olmakla birlikte tüm Samsun halkı ve bölge insanı tarafından kullanılan ülkemizin en gözde sahillerinden biridir. Önemli bir kaynak ayrılarak oluşturulan ve Kurupelit Yat Limanı olarak isimlendirilen Marina sahil şeridinin Samsunumuza önemli değer kattığı şüphesizdir. Bununla birlikte böylesine önemli bir özelliğe sahip olan Marina sahil bölgesine maalesef Büyükşehir Belediyesi gerçek yönüyle sahip çıkmamaktadır. Büyükşehir, mevcut marina alanının doldurularak daha açık alana tekrar marina yapacaklarını ifade etmişlerdir. Fakat bu girişim, Atakum sahilimiz için erozyon riski taşıyan çok riskli ve tehlikeli bir girişim olacaktır. Geçmişten örnek verecek olursak, nasıl ki 1996-1997 yıllarında, Dereköy Balıkçı Barınağının mendireği iki kat uzatılması sonucu Dereköy, Taflan ve Çatalçam sahillerinde büyük bir tahribat oluştu ise, aynı şekilde Atakum sahilimizde de 3 km’ye kadar uzanacak şekilde bir erozyon oluşma riskiyle karşı karşıyayız. Buradan başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere Samsun Büyükşehir Belediyesi Başkanı ve diğer yetkili kurumlara sesleniyoruz. Gelin bundan bir an önce vazgeçin. Yanlış yapıyorsunuz. Bunu duygusal bir söylem olarak dile getirmiyoruz. Bu uyarıyı, Akademik kimliğimizle, bir inşaat mühendisi olarak yapıyoruz. Bu gerçeği dillendirmemizin en temel nedeni ise değerli büyüğümüz ve hocamız ODTÜ Öğretim Görevlisi ve aynı zamanda İnşaat Mühendisleri Odası Genel Merkez Kıyı ve Liman Yapıları Kurulu üyesi Dr. Işıkhan Güler, hocamızın Kurupelit Yat Limanıyla ilgili uzun süredir yürüttüğü laboratuvar çalışmalarında matematiksel hesaplamalar neticesi elde ettikleri bulgular ve önemli verilerdir. Elde edilen veriler neticesinde gelinen noktada, marina alanına yönelik planlanan projenin Atakum sahili için büyük bir tehlike ve risk içerdiği ortaya çıkmıştır. Bununla ilgili raporumuzu basına açıkladık. Samsunlular olarak, Atakum ilçe sakinleri olarak ve bölge insanı olarak Atakum sahilimize sahip çıkmalıyız "diye konuştu.
BAŞKAN DEVECİ'DEN UYARI
Öncü’nün konuşmasının ardından Dr. Işıkhan Güler ve Atakum Belediye Başkanı Deveci de kısa birer değerlendirmede bulunarak, Samsun’un incisi ve en gözde ilçesi Atakum sahilinde Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde yapılacak böylesine riskli bir girişimin kabul edilemez olduğunu belirterek, sahilin doğal dengesine zarar verilmeden ve çevresel faktörlerin de mutlaka hesaba katılarak gerekli girişimlerin yapılması gerektiğine vurgu yaptılar.
Nazım AKPINAR