İş aradığında “yaşlısın”, emekli olmak istediğinde ise “gençsin” diyorlar.
8 Eylül 1999 öncesinde işe başlayanlar erkek 25 yıl ve 5000 gün, kadın 20 yıl 5000 gün şartıyla emekli olabiliyordu.
1999’dan sonra işe girecekler kadın 58’e erkek 60’a çıktı.
Gün sayısı 7000’e yükseldi.
Kanun teklifi sigortalılık süresi, hizmet süresi ve prim gün sayısını sağlayıp yaş koşulunu sağlayamayanların emekli olması isteniyor.
Emeklilikte yaşa takılanlar konusu son günlerde en fazla konuşulanlar arasında gelirken hem iktidardan hem de muhalefetten konu hakkında çeşitli açıklamalar gelmeye devam ediyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ise kazanılmış hakkımızdan vazgeçmeyiz diyor.
İşte verilecek bu mücadele için “Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği” (EYT SYDD) kuruldu.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar kimdir, ne istiyorlar?
“Bizler kesinlikle, erken emeklilik değil, 1999 yılında 4447 sayılı yasanın geriye doğru işletilmesi sonucu elimizden alınan, geciktirilmiş hakkımız olan emekliliğimiz isteyenleriz.
8 Eylül 1999 tarihinden önce, SSK, Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı’na bağlı olarak çalışma hayatına başlarken emeklilik için iki şart bulunuyordu: Bunlardan biri hizmet yılı, diğeri ise prim gün sayısı idi. Bu da kadınlarda 20 yıl 5 bin gün, erkeklerde ise 25 yıl 5 bin gün olarak belirlenmişti.
DSP, ANAP ve MHP’nin oluşturduğu dönemin üçlü koalisyon hükümeti, 1999 yılında 4447 sayılı yasa ile emeklilik için yaş şartı getirdi. Esas mağduriyet, bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren değil, geriye doğru işletilmesinden kaynaklandı.
23 Şubat 2001 tarihinde, dönemin muhalefet partisi olan Fazilet Partisi’nin Anayasa Mahkemesi’ne başvurması ile yasanın bazı maddeleri iptal edildi. Ancak emeklilik ‘Kazanılmış hak değil beklenen haktır’ denilerek, 23 Mayıs 2002’de 4759 sayılı yasa ile kademeli yaş şartları belirlendi ve uygulamaya konuldu.
Bu kanundan kaç kişi mağdur sorusuna gelince; 2000 yılında toplam çalışanların sayısı 12 milyon civarındadır. Bunlardan 18 yılda 6,5 milyonu emekli olmuştur. Kalan 5,5 Milyon çalışan 1994-1999 arası sigortalı olanların 25 yılını tamamlamadığı için 1,5 milyon kişi hizmete takıldığından ortalama 4 Milyon kişi geriye kalıyor. 4 Milyondan 1,5 Milyon kişiye hak sahibi maaş bağlandığında kalan EYT sayısı 2,5 Milyon olur. Prim gün sayısını tamamlayamayanlar ve ilk işe başlaması sistemde gözüküp adına prim yatırılmayanlarda dikkate alındığında ortalama 700 ila 1 milyon kişinin yaşa takıldığını görmekteyiz.
Amacımız, emeklilikte hem yaş hem maaş engeline takılan tüm çalışanların gelecekte rahat ve huzurlu bir hayat sürdürebilmesi için tüm gücümüzle, kırmadan dökmeden incitmeden, siyaset üstü, ilkel, ve akılcı bir yöntemle hak arayışımızı çeşitli etkinliklerle duyurmak.
Ülkenin yönetiminden sorumlu olan iktidarların, siyasi otoritelerin, kamu kurum ve kuruluşlarının, sivil toplum örgütleri ile yerel yönetimlerin, Emeklilikte Yaşa Takılanların mağduriyetlerinin giderilmesinde kayıtsız kalmamalarını ve acilen çözüm üretmelerini istiyoruz.”