Nasıl ki tüketiciler kaçak elektrik kullananların parasını “kayıp-kaçak bedeli” adı altında ödüyorsa, elektrik işletmeleri de zırt-pırt kesilen elektrikler yüzünden abonelere belli oranda “kesik elektrik” parası ödemelidir.
Elektrik faturalarında tüketiciye yansıtılan kayıp-kaçak bedellerini ödemek istemeyen vatandaşlar, konuyu sık sık yargıya taşıdılar.
Mahkemelerden farklı kararlar çıktı.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 6 yıl önce elektrik faturalarına yansıtılan, kayıp-kaçak bedelinin hukuka aykırı olduğuna karar verdi.
Ancak 2016 yılında çıkarılan yen yasa ile elektrik dağıtım ve görevli şirketlerin kayıp kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmet, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedelini tüketiciden alması hukuki altyapıya kavuşturuldu.
Bunun üzerine mahkemelerde görülen davalar, yürürlüğe giren yasa nedeniyle reddedilmeye başlandı.
Tüketici Hakem Heyeti’ne yapılan bir başvuruda, hakem heyeti 2016’da kayıp kaçak bedeli olarak alınan 298 liranın vatandaşa iadesine karar verdi. Elektrik Perakende Şirketi ise dava konusu uygulamanın iptali için dava açtı. Mahkeme davayı reddetti.
Adalet Bakanlığı yerel mahkemece kesin olarak verilen hükmün kanun yararına bozulmasını istedi.
Yargıtay 3'üncü Hukuk Dairesi, kanun yararına temyiz istemini kabul ederek, hükmün sonuca etkili olmamak üzere bozulmasına karar verdi.
Yeni düzenleme ile Tüketici Hakem Heyetlerinin ve mahkemelerin bu konuda açılacak davalarda inceleme ve araştırma yetkileri geçmişe de etkili olarak sadece dağıtım, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim ve kayıp-kaçak bedellerinin Kurumun bu konulardaki düzenleyici işlemlerine uygunluğunun denetimi ile sınırlandığı, yerindelik denetimi yapılamayacağının kabul edildiği vurgulandı.
Söz konusu düzenlemelerin, kayıp-kaçak bedelleri ile ilgili açılan ve halen devam eden alacak davalarında da geçmişe etkili olacak şekilde uygulanmasının öngörüldüğü hatırlatıldı.
Yargıtay 3'üncü Hukuk Dairesi, elektrikteki kayıp-kaçak bedellerinin vatandaşın faturalarına yansıtılmasına ilişkin uygulamanın 2016'da yürürlüğe giren yasa değişikliğiyle hukuka uygun hale geldiğine karar vererek, kayıp-kaçak bedellerine ilişkin tahsilatın tüketiciye iadesine karar verilemeyeceğine hükmetti.
Yasalar ve yönetmelikler Elektrik Perakende Şirketi’nden yana oluyorsa, doğal afetler hariç, planlı elektrik kesintileri de dahil olmak üzere zırt-pırt kesilen elektrikler yüzünden vatandaşın uğradığı zararlar için de düzenleme yapılmalıdır.
Kesintiler yüzünden aksayan işler için Elektrik Perakende Şirketleri de tüketicilere saptanacak oranda ücret iadesi yapmalı ve bunu da faturalara yansıtmalıdır.
Vatandaş nasıl ki başkasının kaçak olarak tükettiği elektriğin de parasını “kayıp-kaçak” adı altında ödüyorsa, hizmet veremeyen şirketten de bunun karşılığını “kesik elektrik” olarak geri alabilmelidir.