· Her şeyin başında planlama gelmektedir. Planlı şehirleşme gecekondulaşmanın; kaçak yapılaşmanın önünü kesecek çok önemli bir adımdır.
· Göç, göçün kaynağındaki nedenleri ortadan kaldırılarak durdurulmalıdır. Ülke genelindeki insan hareketleri kontrol edilmeli ve göç kaynağında, yapılacak iyileştirmelere rağmen yine de göçmek durumunda olan insanlar belli bölgelere doğru planlı, programlı bir şekilde yönlendirilmelidir. Özellikle İstanbul'un, Marmara bölgesinin göç almaması için, yaşadıkları yerlerden göçen insanları durduracak kalkan şehirler oluşturulmalıdır. Göçü, başka bölgelere yönlendirmek için yeni çekim merkezleri oluşturulmalı; örnek salkım şehirler kurulmalıdır. Kızılırmak-Fırat ekseni bir çekim merkezi, bir cazibe ekseni olarak düşünülebilir. Türkiye yaşadığı depremden ders alarak İstanbul ve Marmara bölgesinde büyük kayıplara neden olacak facialarla karşılaşmadan, bu bölgedeki insan ve ekonomik yoğunluğu yurt sathına yaymak zorundadır. Böylece doğal afetlerdeki kayıp riskini azaltmış olacaktır.
· Şehirlerin, gelişme bölgeleri ve hızları dikkate alınarak yapılaşmadan önce planları yapılmalı ve konut yapmak isteyen vatandaşlara sunulmalıdır.
· Yeterince altyapısı hazır arsalar üretilmelidir.
· Talebin yüksek olduğu bölgelerde toplu konut projeleri devreye sokulmalıdır.
· Finans kuruluşlarının konut sektörüne yatırım yapması teşvik edilerek, inşa edilen konutlara vatandaşın kira öder gibi sahip olması sağlanmalıdır.
Özetlersek, planlama her zaman işin başında yer almalıdır. Memleketimizde, bu güne kadar tersi yaygın olarak yaşanmıştır. Bu, bir noktada Türkiye'yi yönetenlerin bir eksikliğidir. Planlama deyince çok geniş bir ilgi sahası vardır. İstanbul ile ilgili bir örnek verelim:
- Bugün Haydarpaşa limanı büyük ölçüde işlevini yitirmiş ve yeterli olamamaktadır. Yeni bir planlama ile Haydarpaşa limanının taşınmasını önerebiliriz. Buna bağlı olarak İstanbul'un nüfusunun 500 bin ile 1 milyon kişi kadar azalacağı hesap edilmiştir.
- Haydarpaşa limanı yerine, Tekirdağ tarafına ve Karadeniz'de Kırklareli'nin İğneada ve İstanbul-Şile ile Sakarya-Karasu arasına, Ege denizi- Saros ve Ayvalık körfezlerine yeni limanlar yapılabilir ve bunların karayolu bağlantıları yeterli hale getirilir ise;
- Hazar Denizi çevresindeki ülkelerden Volga ve Don nehirleri, Avrupa'daki birçok ülke ile de Tuna ve diğer nehirlerle Karadeniz'e su yolu ulaşımı sağlanmaktadır. Kirliliğinden etkilendiğimiz bu nehirler vasıtasıyla Karadeniz'de önerilen limanlarla hem daha çok ticaret yapmalı, hem de ulaşım imkanlarından yararlanmalıyız. Ege'den gelecek yüklerde bölge limanlarına yönlendirildiğinde, İstanbul boğazlarının yoğunluğu azaltılırken, bir taraftan da limanlanan yükler daha kısa mesafelerde taşınarak yerine ulaştırılmış olacaktır. Bu yapılanma, kara ulaşımı için de belli ölçülerde rahatlama sağlayacaktır. Karayollarındaki yükü daha da azaltmak ve potansiyelimizden yararlanmak üzere bir taraftan da, dünyanın çok gerisinde kaldığımız nehir ulaşımının başlatılması için yatırımlar planlanmalıdır. İstanbul dahilinde yer alan ve 100 kişiden daha çok insanın çalıştığı endüstri işletmelerini önerilen limanların yakın çevresine ve yeni cazibe merkezlerine taşıdığımızda, İstanbul'un nüfusunun otomatik olarak 3-4 milyon kişi kadar azalacağı hesaplanmıştır.
- Böylece İstanbul'daki yığılma, dolayısıyla da gecekondulaşma kalkacaktır. Ancak yeni yerleşim bölgelerini çarpık yapılaşmaya imkan vermeyecek şekilde planlamak ve bu planları uygulamak zorundayız.
Gecekondulaşma bir diğer bakış açısıyla da, çoğunlukta ekonomik nedenlerle göçüp gelen insanların ürettikleri bir tür çözüm olarak görülebilir. Ancak, günümüz şehirciliğinde bu olguyu devam ettirmek mümkün değildir. Bugün için, artık süratle şehirlerimizi dönüşüm projeleri ile yenilemeliyiz. .Mutlaka ve mutlaka planlı şehirleşmenin önü açılmalı ve şehirlerimiz insanlarımızın rahatça yaşayabileceği şekilde konuşlandırılmalıdır.
Depremlere karşı güvenli bir şekilde yaşamak istiyorsak, başka çaremiz de yoktur.