Yüksek Seçim Kurulu, 14 Mayıs 2023’te yapılacak seçimlerle ilgili milletvekilliği kesin aday listelerini 19 Nisan günü açıkladı.
Eşitlik İçin Kadın Platformu (AKP, CHP, İYİ Parti, MHP, TİP) ve Yeşil Sol Parti milletvekili listeleri üzerinde yapmış olduğu incelemesine göre yeni Meclis’in eşit temsilden yine çok uzak olacağını ortaya çıktı.
Eşitlik İçin Kadın Platformu konuyla ilgili yaptığı açıklamasında “Kadınlar siyasete girmek istemiyor iddiasını çürüten çok sayıda kadın aday adayı olmasına rağmen, birçok partinin kesinleşmiş listelerinde çok az sayıda kadına yer verildiği; büyük bölümünün de seçilemeyecek yerlere konularak listelerdeki kadın oranının yapay şekilde yükseltildiği görülmektedir.” ifadesi yer aldı.
İnceleme bulgularına göre MHP’nin 40, AKP’nin 34, İYİ Parti’nin 22, CHP’nin 21 ile kadın adayı yok.
Değerlendirme şöyle:
“Meclis’e 117 kadın vekilin girmesi ve Meclis’teki kadın oranının %19.50 olması beklenmektedir.
TİP ile Yeşil Sol Parti’nin oy oranları 2018 seçimine göre artacak olursa, ilk sıralarda kadınlara en çok yer veren partiler oldukları için, Meclis’e girecek kadın sayısı da artacaktır.
CHP ve İYİ Parti açısından İstanbul, İzmir, Giresun, Karabük, Manisa, Tekirdağ, Zonguldak, Osmaniye gibi kimi illerdeki potansiyel oy artışı, Meclis’e 7-10 arasında daha fazla kadının girmesini sağlayabilir.
Milletvekili listelerinde kadın oranı en yüksek parti Yeşil Sol Parti (%43.50); ikinci parti ise TİP’dir (%42.13). Kadın adayı en az olan parti MHP’dir (%15.17); hemen ardından AKP (%18.67) gelmektedir.
Aday listelerinde birinci sırada en çok sayıda kadın vekile yer vermiş olan parti TİP’dir (%47.06), ardından Yeşil Sol Parti (%39.08) gelmektedir. En az sayıda kadını birinci sıraya yazan parti AKP’dir (%4.60) ve onu MHP (%8.05) takip etmektedir.
Meclis’e girecek en çok sayıda kadın vekil, 56 kadın milletvekili ile AKP’de görünse de oransal olarak değerlendirildiğinde, %41.54 kadın vekil oranı ile Yeşil Sol Parti ilk sırada yer almaktadır.
Listelerde seçilebilir yerlerde yer alan kadın oranı en yüksek olan parti Yeşil Sol Parti (%41.54) iken en düşük orana sahip parti MHP'dir (%4.00). MHP’yi %11.36 ile İyi Parti, %18.18 ile CHP ve %19.05 ile AKP izlemektedir.
Listelerdeki kadın oranı ile seçilebilir yere yazılan kadın oranları kıyaslandığında, aradaki farkın en açık olduğu parti TİP’dir, hemen ardından ise Yİi Parti gelmektedir. İYİ Parti listesinde yer bulan kadın sayısı 150 iken, seçilebilir yerde sadece 5 kadın adayın olduğu görülmektedir. İyi Parti’yi MHP takip etmektedir; MHP’nin listesinde 91 kadın varken, seçilebilir yere yazılan kadın sayısı sadece 2’dir. CHP listesinde 153 kadına yer vermekle birlikte, sadece 26 kadın aday CHP’den seçilebilir sıralarda yer almaktadır.
Partilerin listelerinde seçilebilir yerin hemen altında bir kadın adaya yer verdiği görülmektedir. Bu durum AKP listelerinde 15, Yeşil Sol Parti’de 13, CHP listelerinde 11, İYİ Parti’de 7, MHP’de 6, TİP’de 3 ilde görülmektedir.
Bu da bize, siyasi partilerin seçilebilir sırada kadın aday eksikliğinin farkında olduklarını ve mümkün olduğunca üst ama seçilmesi riskli sıralara kadınları koyduklarını ve seçilebilmek için en yoğun emeği sarfetmek durumunda kalacak adayların da kadın adaylar olacağını göstermektedir.”