Antalya-Gazipaşa ilçesinde yaptığım bir inceleme gezisinde muz ağaçlarının kurulan bir sera içerisinde yetiştirildiğini gördüm. Sera içerisinde yetiştirilen muzlar, diğerlerine göre daha büyük meyve veriyor ve verimi de daha yüksek oluyor. Her bir muz ağacından 100 kg üzerinde muz alınıyor. Oldukça karlı bir iş olduğu belirtiliyor. Toprak yapısı ve sulama imkanı acısından bizim Bafra ve Çarşamba ovaları bu iş için çok uygun ve buralarda kuracağımız muz seraları ile dünyanın dört bir tarafına çikita muzdan daha kaliteli muzlar ihraç edebiliriz.
Yamaçlarda kendiliğinden yetişen yabani zeytinleri aşılayarak fidancılığı geliştirip Samsun’un, Karadeniz’in belli kesimlerini zeytin yetişen merkezler haline getirebiliriz.
Kızılırmak ve Yeşilırmak Nehirlerinin Suladığı…
Dünyada da Türkiye’de de en önemli konu istihdamı artırmak ve dengede tutabilmektir.
Diğer taraftan dünyada artan nüfusun yeterli beslenmesini sağlamak için geleceğe yönelik en stratejik sektör tarım sektörü olarak ortaya konmaktadır. Tarım sektörü her ne kadar makineleşse de geniş manada istihdam sağlayan bir sektördür.
Türkiye’de Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin suladığı Bafra ve Çarşamba ovaları başta olmak üzere küresel ısınma ile birlikte iklim değişiklikleri de dikkate alınarak tarım yeni baştan planlanıp yapılandırılmalıdır.
Gerek meyve sebze yetiştiriciliği olarak ve gerekse bu ürünlerin çeşitli şekilde kurutularak – ambalajlanarak ya da salça, marmelat, reçel vb. şekilde sanayi hammaddesi olarak kullanılmasına ortam oluşturulmalıdır. Tarıma bağlı olarak hayvancılıkta geliştirilmeli ve özellikle doğal ürünler teşvik edilmelidir.
İstihdam İçin, Yerel Dinamikler Harekete Geçirilmeli
Türkiye gibi genç ve dinamik nüfusu olan bir ülke bir şekilde istihdamı artırmak zorundadır. Kalıcı ve sağlıklı istihdamı ancak, pazar payı yüksek olan ürünleri üreterek sağlayabiliriz. Dünyada bugün ve gelecek için ve aynı zamanda da dünya nüfusu arttıkça da her geçen gün daha fazla ihtiyaç hissedilecek tek şey gıdadır.
Evliya Çelebi ünlü Seyahatnamesinde Samsun’u anlatırken; koca koca ağaçlardan oluşan ormanlarından ve teneke teneke turşu yapılan armutlardan bahseder.
Geçtiğimiz dönemlerde Çarşamba ovasında yetişen harika mandalinaların pazarlarda kapışıldığını zaman zaman eskilerden dinliyoruz.
Benzer şekilde yerel dinamiklerin belirlenip ekonomiye kazandırılması çok önemli bir adım olacaktır. Böylece; hem yatırım maliyetleri daha düşük ve hem de çok daha kısa sürelerde geri dönüşü olabilecek yatırımlara yönelmeyi teşvik etmeliyiz.