Göç, insanlık kadar eski bir olgu.
Çağlar boyunca türlü sebeple muntazaman "tebdil-i mekan" eyleme ihtiyacı içinde olan insanoğlu, hem bir şeyleri geride bırakmış, hem de vardıkları topraklara kendilerine ait olan vazgeçilmezleri taşıyarak kültür yayma görevini de üstlenmişler.
Şehrimiz Samsun da her zaman bu göç olgusunun içinde yer almış, tarih boyunca Çerkes Göçü, Kırım Tatar Göçü, Mübadele gibi büyük göçlerde aktif bir mekan olmuş, demografik yapısı da bir nevi bu göçlerle şekillenmiştir.
Ataları Büyük Çerkes Göçü ile Kafkasya'dan Samsun Çarşamba'ya göç ettikleri rivayet olunan bir ailenin mensubu olarak, hep ilgimi çeken bu göç konusunu tek bir yazıya sığdırmam elbette mümkün değil. Ancak, günümüz verilerinden hareketle ilgimi çeken bazı istatistikleri sizinle paylaşmak istedim. Madem ki istatistik dedik o zaman önce göçü, TÜİK kriterlerine göre inceleyelim.
TÜİK'in yaptığı çalışmaya göre insanlar iş aramak/bulmak, tayin/iş değişikliği, eğitim, evlilik/boşanma,sağlık,hanedeki fertlerden birine bağımlı göç sebepleri ile şehir değiştiriyorlar. Bunlardan en büyük orana sahip olanı ise %41 ile hanedeki fertlerden birine bağımlı göç.
Peki Samsun bu oranlara nasıl katkı sağlamış? OMÜ Öğretim üyesi Prof. Dr. Cevdet Yılmaz "Samsun İlinde Nüfus Hareketleri" adlı makalesinde şöyle açıklıyor:
Samsun Cumhuriyet Dönemi içinde başka illerden hem göç almış hem de göç vermiştir. 1970’lere kadar verdiğinden daha fazla göç aldığı için ilin toplam nüfusu Türkiye ortalamasının üzerinde artmış, bu tarihten itibaren ise aldığından daha fazla göç verdiği için ilin toplam nüfus artış hızı Türkiye ortalamasının altında kalmıştır
Yılmaz'ın dediği gibi gerçekten de Samsun o tarihten bu yana göç veren şehir konumuna geçmiş. Hatta TÜİK verilerine göre 1995-2000 arasında -45'lik net göç hızı ile en çok göç veren şehirlerden biri olmuş.
2015-2016 yılına kadar göç veren şehir Samsun o yıl, yaklaşık 40 yıl aradan sonra ilk kez, sadece 500 kişilik bir fark ile göç alan şehir haline gelmiş, geçtiğimiz yıl da bu farkı 1287'ye çıkararak göç alan şehir durumunu korumuş.
Peki Samsun en çok nerelerden göç almış, en çok nerelere göç vermiş diye soruyorsanız onun da cevabı TÜİK'te.
2017 verilerine göre Samsun'un en çok göç aldığı il 3 994 kişi ile her zamanki gibi İstanbul. İstanbul'u 3156 kişi ile Ordu, 1512 kişi ile Trabzon izliyor. Samsun'un en çok göç verdiği şehirler sırasıyla, 8 938 kişi ile İstanbul, 4 085 ile Ankara 2 435 kişi ile Tekirdağ. İlgimi çeken kısım ise, yine TÜİK'in 2015 yılında yaptığı bir çalışmaya göre Tekirdağ'da ikamet eden toplam 28.207 kişi Samsun nüfusuna kayıtlı. Bu sayı Tekirdağ nüfusunun, çevre illerden sonra barındırdığı en büyük oran.
Belki bu Samsun - Tekirdağ ilişkisini başka bir yazıda inceleriz. Neden olmasın?
Aydın günler Şehri Samsun!