Seçmen kötünün iyisi (kerhen) de olsa kimseyi cumhurbaşkanı seçmedi. Adaylara ‘kendinize çeki düzen verin, ‘Galiptir bu savaşta mağlup’ dedirten Ata İttifakı Adayı Sinan Oğan’a verilen oyları iki hafta içinde hak edin veya asgari müşterekte buluşun!
Beni ikna edemezseniz; ‘Kontrolsüz güç, güç değildir'. Denge ve denetleme için Cumhur İttifakı’nın TBMM çoğunluğuna karşılık Cumhurbaşkanlığını Millet İttifakı’na vererek farklı bir kuvvetler ayrılığı sağlayabilirim’ diyebilir.
İkinci tura kalan iki aday arasındaki fark 15 günde kapatılabilir mi? Zor olsa da rasyonel olmasa da olanaksız değil; her iki adayın da halen seçilme olasılığı matematiksel olarak sürüyor.
Detaya girmeden; meclis çoğunluğunu bir ittifaka, cumhurbaşkanlığının başka ittifaka verilmesinin yararları hedef kitlenin anlayacağı şekilde anlatılarak sonuçlar belirlenebilir.
Seçim yapıldı, ancak seçmen Erdoğan’ı cumhurbaşkanı seçmedi, Ak Parti’ye TBMM’de çoğunluğu vermedi. Cumhurbaşkanı/Ak Parti Gen Bşk Erdoğan’ın getirdiği sisteme göre; Erdoğan dahil adayların hiçbiri cumhurbaşkanı seçilemedi. Bu açıdan bakıldığında tüm adaylar başarısız oldu.
MHP her zaman olduğu gibi anketlerin aksine yüzde 10’dan fazla oy aldı. Başarı göreceli olduğu için, anketlere göre başarılı görülebilir. Kılıçdaroğlu’nun adaylığı ve bir önceki seçime göre 16 milletvekili az çıkaran CHP ve İYİ Parti’nin aldığı sonuçların analizi bir köşe yazısına sığmaz, adeta kitap olur. Bu konuyu yarın ele alacağız.
2002 Kasım Seçimlerinde TBMM’de grubu bulunan; iktidarı ve muhalefetiyle birlikte 5 parti meclis dışına itilirken, mecliste olmayan iki parti ve bağımsız adaylar milletvekillerinin tamamını aldı.
Seçmenin böyle radikal bir karar verme ihtimali her zaman vardır. Rahmetli Demirel’in ‘Siyasette 24 saat uzun zamandır’ dediği gibi; 2 hafta sonuçları değiştirmeye yetecek kadar uzun süredir.
Milletvekili seçimleri değil; sadece cumhurbaşkanlığı seçimi tekrarlandığı için, içerde ve dışarıda sandığa gitme oranı kesinlikle düşecek. Adayların en büyük başarısı; oyunu aldığı seçmeninin sandığa yeniden gelmesini sağlamak ve seçmenini kontrol ve konsolide etmek olacaktır. Oyu alınan seçmen garanti edildikten sonra sandığa gitmeyenin sandığa gitmesinin sağlanmasının yanında, iptal oyu verenin geçerli oyunun alınması gerekir.
Ak Parti ilk kez, ilk kurulduğu zamanki oy oranı olan yüzde 34’e düştü. Ancak 2002 Kasım’da yüzde 34,4 oy ile 550 milletvekilinin 365’ini alırken ki iki milletvekili daha çıkarsaydı anayasayı değiştirebilecekti.
Bugün aynı oranda oyla MHP’nin desteği olmadan TBMM’de çoğunluğu sağlayacak sayıda milletvekili çıkaramadı. Seçmenin görüşü en yüksek oranda sandığa yansıdı. Hatta CHP kendi adaylarının seçileceği sıralarda ittifak yaptığı partilere yer verdiği için, CHP 16 vekil kaybederken ittifak yaptığı partilere 39 vekil kazandırarak ‘En İyi Yardımcı Parti Ödülünü’ hak etti.
Seçmen ağır tahrik altında yüzde 90’a yakın katılımla sandığa gitti sorunsuz bir şekilde oyunu kullandı. Seçmen, katılım oranıyla 10 üzerinden 9 alırken, seçim güvenliğini sağlayan görevliler 10 üzerinden 10 alarak seçimin başarılılarının başında yer aldılar.
