Konuğumuz Prof. Dr. Kerem Doksat, konumuz toplu hipnoz. Doksat, hem psikoloji hem de psikiyatri alanında profesörlük unvanı bulunuyor ve uzun süredir tıp doktorları ve psikologlara hipnoz eğitimi veriyor. Doksat, hipnozun etkilerinin sanılandan daha güçlü olduğunu ve medya yoluyla toplu veya kollektif hipnozda 12 kişilik gruplar da, milyonlar/milyarlar da televizyon veya diğer medya araçları yoluyla etkilenip, ölüme dahi gönderilebileceğini söylüyor.
İrade yok olur
Derin ve bellek kaybı olan 4. evre hipnozda bir insanın ırzına geçilebilir, parası çalınabilir veya kredi kartlarının elinden alınması muhtemelleşir. İradesi tamamen ortadan kalkacağı için, otomatik bir itaatle, her şey yapabilir. Neyin iyi veya kötü olduğuna hatta neyin ne olduğuna kişi değil hipnoz yapan karar verir. Trans hale geçen kişi direktifleri verildiği gibi algılar ve yerine getirir. Hipnozun etkisinde morfin kullanmadan dişte kanal tedavisi, anestezisiz ameliyat yapılabilir.
Hipnoz esnasında, transın derinliğine bağlı olarak, süjelerin (hipnoz edilen kişilerin) telkine yatkınlıkları artar ve bütün bunlar mümkün hale gelir. Hipnoz, kısaca, telkinle ortaya çıkartılıp, telkinle de sonlandırılan, uykuya benzeyen ama tam aksine, üstün bir uyanıklık tablosudur. Bu ruhsal çözülme hali içerisindeki kişiler, hele çok derin transta, her söyleneni yapabilirler ve bu sebeple de hipnoz, kolayca suiistimal edilebilir.
Siyasi ve dini hipnoz
Hipnoz edilen kişi yeterince şartlanırsa, kendisi asla istemez veya kabul etmezse de hipnoz yapanın her isteğini yerine getirir. Mesela, yeterince şartlanmış bir kişi ‘seni/sizi şu saatte, şu günde ve filanca tarihte aradığım takdirde, mutlaka onu yapacaksınız’ diye hipnotize edilirse, kişi istenileni yapacak ama hiçbir şey hatırlamayacaktır.
Tarih boyunca karizmatik ve toplumları adeta büyüleyen liderlerin hemen hepsi, bilerek veya bilmeyerek, bu tekniği kullanmıştır (Hitler, Mussolini, Şamanlar, Papalar, din büyükleri, tarikatlar vb gibiler). Milyonlar hatta milyarlar toplu hipnozla ‘dur’ deyince durdurulabilir, ‘yürü’ deyince yürütülebilir. Yeter ki bir şekilde medya aracılığıyla da olsa iletişime geçilebilsin.
Hedef kitlenin telkine hazırlanması hipnozda önemli rol oynuyor. Kuru süngerin suyu çektiği gibi; siyasi ve dini telkinlere toplum zaten hazır. Geniş kitlelerin beklenmedik davranışlarının altında yatan da toplumların hipnoz yoluyla telkin edilmeleridir.
Halüsinasyon
Halüsinasyon gören kişi, gerçekte olmayan duyduğu bir sese, gördüğü bir görüntüye ve ya aldığı bir kokuya inanır, olguyla algıyı karıştırır ve algının kesinlikle gerçek olduğunu sanır, kişinin bütün gerçeklik kavramı halüsinasyon esnasında yıkılmaktadır. Kendi gördüğünü başkalarının görememesini de onların eksikliği olarak görür.
İlizyon
İlizyonda halisinasyonun tersi bir durum var. İzleyicinin dikkatsizliğinden veya dikkat dağınıklığından yararlanılarak olan bir şeyin yokmuş, olmayan bir şeyin varmış gibi görünmesi sağlanır.