Seçim, halkın kendisini yönetecek temsilcileri oyuyla belirlemesi; kendi kendini yönetmesidir. Seçimin ne zaman, nasıl yapılacağı veya yapılamayacağı anayasa ve yasalarla belirlenmiştir.
Deprem seçimlerin yasalara uygun yapılmasına engel değildir. Seçimin ertelenmesi demokrasinin ertelenmesi, iptali ise demokrasinin iptali demektir. Deprem engeli aşılamıyorsa depremden daha büyük engeller nasıl aşılacak?
Anayasaya aykırı yasa olamaz; Anayasanın vermediği veya anayasaya dayanmayan bir yetkiyi hiç kimse veya kurum, kurul, organ kullanamaz! Yüksek Seçim Kurulu (YSK) yasalara uygun yapılmayan seçimi iptal edebilir, ancak yapılmamış seçimi iptal edemez, erteleyemez, erkene alamaz.
YSK’nın yetki ve sorumluluğu seçimin yasalara uygun yapılmasıyla sınırlıdır. Yasalara uygun seçim yapamayacak kurul, seçimi ne kısa ne de uzun süreli erteleyebilir, seçimi yapamayacağını öngörürse istifa eder, yapacak olan gelir, seçimi zamanında yapar. Aynı durum hükümet için de geçerlidir.
Ak Parti kurucularından TBMM Eski Başkanı Bülent Arınç, ‘Seçimler ivedilikle ertelenmeli. YSK’nın böyle bir yetkisi bal gibi var. 79. Maddede bunu anlatıyor’ dedi. Arınç doğru mu söylüyor? Hayır, Anayasa'nın 79. maddesi; ulusal iradenin sağlıklı ve serbest biçimde oluşabilmesi amacıyla seçimlerin yargı yönetim ve denetimi altında yapılmasını kurala bağlamış; bu madde seçimin nasıl iptal edileceğini veya erteleneceğini değil; nasıl yapılacağını düzenler.
Seçimin ertelenmesiyle ilgili Anayasa’nın 78. Maddesi: ‘Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre bu işlem tekrarlanabilir.’
Açık, seçik olarak savaş dışında seçimin iptal edilemeyeceği ve ‘Seçimlerin ertelenmesi kararını’ savaş halinde bile sadece TBMM’nin vereceği anayasada yazarken, YSK veya AYM’nin seçimi ertelemesinden söz edilemez.
Deprem neden erteleme sebebi değil? Depremde hayatını kaybedenler, kimlikleri belirlenmeden gömülmeyecek. Enkaz kaldırma işlemi biter bitmez hayatını kaybedenler nüfustan dolayısıyla da seçmen listesinden düşürülür.
Kalanlar nerede oy kullanacağını askıdaki listelerde veya ‘e devlette’ görür. Seçmen listede yazılı yerde değilse veya ilk kez oy kullanıyorsa, bulunduğu yere göre seçmen listesine kayıt olur ve oyunu kullanır.. Depremzedelerin zamanında hatta erken yapılacak bir seçimde oy kullanması sorun olmayacağına göre deprem nedeniyle seçim ertelenemez..
Seçim çalışmalarındaki zorluklar tüm partiler için geçerli olduğuna göre fırsat eşitliğine aykırı bir durum meydana gelmez.